توسط : تروما به معنای آسیب یا صدمه‌ای جدی به بدن یا روحیه انسان می‌باشد که معمولاً نیاز به درمان و مراقبت دارد. این عبارت اغلب برای اشاره به وضعیت‌هایی مانند ضربه‌های شدید، حوادث تصادفی، حوادث نظامی، آسیب‌های جسمانی یا روحی، آسیب‌های عمدی یا تصادفی به عنوان نتیجه‌ای از یک وقوع شوک ذهنی به کار می‌رود. به عبارت دیگر، تروما ممکن است به وضعیت‌هایی اشاره کند که باعث تحت تأثیر قرار گرفتن شخص و به همین دلیل تغییر در رفتار، احساسات و واکنش‌های او می‌شود. در این مقاله سهدا به 5 روش درمانی تروما اشاره می‌کند.
درمان تروما
5 روش درمانی تروما شامل موارد زیر است:
پشتیبانی و مراقبت اولیه
پشتیبانی و مراقبت اولیه در مواجهه با تروما یکی از 5 روش درمانی تروما است که بسیار مهم و حیاتی است. در ادامه، مراحل و اقداماتی که در فرآیند پشتیبانی و مراقبت اولیه در تروما انجام می‌شوند، آورده شده است:
- تضمین ایمنی: اولین اقدام در مواجهه با تروما، تضمین ایمنی فرد متاثر است. اطمینان حاصل کنید که محیط اطراف فرد برای جلوگیری از وقوع خطرات بیشتر ایمن باشد.
- تماس با خدمات اورژانسی: در صورت نیاز، تماس با خدمات اورژانسی مثل آمبولانس یا پلیس را برای ارائه کمک فوری بررسی کنید.
- ارائه کمک پزشکی: اگر شخص دچار آسیب جسمی شده است. ارائه کمک پزشکی فوری از جمله ترتیب انتقال به بیمارستان یا مراجعه به یک پزشک متخصص مهم است.
- آرامش دهی: به فرد تروماتیک، آرامش داده و اطمینان بدهید که او در امان است و در حال حاضر در دست خدمت‌های حرفه‌ای قرار دارد.
- شنونده بودن: به فرد اجازه دهید تا داستان و تجربیات خود را به شما تعریف کند، اما اگر او تمایل به صحبت ندارد، فشاری وارد نکنید.
- احترام به حریم شخصی: حتماً به حریم شخصی فرد احترام بگذارید و از تحقیقات تجسسی خودداری کنید.
- اطلاع‌رسانی: اگر امکان دارد، به دیگران اطلاع دهید تا فرآیند پشتیبانی و مراقبت اولیه به بهترین شکل انجام شود.
- حمایت روانی: افرادی که تجربه تروما کرده‌اند، ممکن است به حمایت روانی نیاز داشته باشند. به آنها فرصتی برای بیان احساسات و افکارشان بدهید و از انتقاد یا تشخیص‌های غیرحرفه‌ای خودداری کنید.
- توجه به نیازهای فیزیکی: در صورت نیاز به آب، غذا، لباس یا موارد دیگر، فرصتی برای تأمین این نیازها ایجاد کنید.
مشاوره روانشناختی
مشاوره روانشناختی یک فرآیند حمایتی است که به افراد کمک می‌کند با مشکلات روانی، احساسی یا رفتاری که ممکن است ناشی از تجربه‌های تروماتیک باشند، مقابله کنند. درمان تروما اغلب به وسیله روش‌های مشاوره روانشناختی انجام می‌شود. در ادامه، نمونه‌هایی از مشاوره‌های روانشناختی که برای درمان تروما مورد استفاده قرار می‌گیرند، ذکر شده است:
- تراپی رفتاری شناختی : این روش ترکیبی از تراپی رفتاری و شناختی است که به افراد کمک می‌کند تا افکار منفی و الگوهای رفتاری غیرسالم را شناسایی کنند و آنها را به تدریج با افکار و رفتارهای مثبت‌تر جایگزین کنند. در موارد تروما، CBT به کاهش اضطراب، ترس و نگرانی مرتبط با تجربه‌های تروماتیک کمک می‌کند.
- تراپی چشم‌درمانی حرکتی : این تراپی به عنوان یک روش مؤثر برای درمان اختلال استرس پس از تروما (PTSD) معروف است. در این تراپی، فرد به همراه تحت نظر متخصص، تجربیات تروماتیک خود را با دنباله‌های حرکت چشم ترکیب می‌کند تا تأثیرات منفی آن تجربه‌ها را کاهش دهد.
- تراپی پذیرش و تعهد :در این روش، افراد یاد می‌گیرند که با احساسات منفی خود مثل ترس، اضطراب و افسردگی در تعامل باشند، آنها را پذیرفته و به هدف‌های مهم و ارزش‌های شخصی خود پایبند بمانند.
- تراپی مبتنی بر ذهن آگاهی : این تراپی به افراد مهارت‌های ذهن آگاهی و تمرینات توجه به لحظه را آموزش می‌دهد که به کاهش افکار منفی و اضطراب کمک می‌کند.
- تراپی گروهی: گروه‌های مشاوره‌ای با افرادی که تجربه‌های مشابهی دارند، فرصتی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات، درک یکدیگر و حمایت متقابل را ایجاد می‌کنند.
گروه‌های حمایتی
گروه‌های حمایتی برای افرادی که تجربه‌های تروماتیک یا مشکلات روانی دارند، فرصتی را فراهم می‌کنند تا با دیگرانی که تجربه‌های مشابهی داشته‌اند، ارتباط برقرار کنند و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند. در زیر نمونه‌هایی از گروه‌های حمایتی را می‌توانید ببینید:
- گروه‌های حمایت از: PTSD افرادی که با اختلال استرس پس از تروما (PTSD) روبرو هستند، می‌توانند به گروه‌هایی ملحق شوند که اعضای آنها نیز با این اختلال مواجه هستند. این گروه‌ها فرصتی را برای به اشتراک گذاشتن تجربیات و یادگیری از تجربیات دیگران فراهم می‌کنند.
- گروه‌های حمایت از افسردگی: افرادی که با افسردگی مبتلا هستند، می‌توانند در گروه‌های حمایتی شرکت کنند تا با دیگر افرادی که همچنین با این وضعیت روبرو هستند، تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از راهکارهای مقابله با افسردگی کمک بگیرند.
- گروه‌های حمایت از اضطراب: افرادی که با اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب عمومی یا فوبیا مواجه هستند، می‌توانند در گروه‌های حمایتی با افرادی که تجربه‌های مشابهی داشته‌اند، به اشتراک گذاری کنند و از راهنمایی‌های دیگران بهره‌برداری کنند.
- گروه‌های حمایت از مواد مخدر و الکل: افرادی که با مشکلات مرتبط با مواد مخدر و الکل دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌توانند در گروه‌های حمایتی شرکت کنند تا از تجربیات و راهکارهای دیگران در مقابله با این مشکلات بهره‌برداری کنند.
- گروه‌های حمایت از خانواده‌های تروماتیک: خانواده‌هایی که با تجربه‌های تروماتیک اعضا خود روبرو هستند، ممکن است در این گروه‌ها با دیگرانی که همان تجربه‌ها را دارند، در مورد مشکلات و راهکارهای مختلف صحبت کنند.
- گروه‌های حمایت از اختلالات تغذیه‌ای: افرادی که با اختلالات تغذیه‌ای مانند بلیمیا یا آنورکسیا مبتلا هستند، ممکن است در گروه‌های حمایتی به اشتراک گذاشتن تجربیات و درک دیگران را تجربه کنند.
تغذیه مناسب و فعالیت‌های ورزشی
تغذیه مناسب و فعالیت‌های ورزشی از دیگر 5 روش درمانی تروما است که به طور کلی برای بهبود و حفظ سلامتی روانی و جسمی افراد بسیار مهم هستند. به ویژه برای افرادی که با تجربه‌های تروماتیک یا مشکلات روانی مواجه هستند. این عوامل به کمک بهبود مزاج، کاهش استرس، افزایش انرژی و بهبود خودایمانی می‌آیند. در ادامه، نکاتی در مورد تغذیه مناسب و فعالیت‌های ورزشی را می‌توانید مشاهده کنید:
تغذیه مناسب
- تنوع در تغذیه: سعی کنید مختلفی از گروه‌های غذایی از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، منابع پروتئینی (مثل ماهی، مرغ، لوبیا، نخود) و محصولات لبنی را در رژیم غذایی‌تان قرار دهید.
- مصرف منظم و معتدل: مصرف وعده‌های غذایی منظم و معتدل به شما کمک می‌کند از نوسانات قند خون جلوگیری کنید و انرژی پایدارتری داشته باشید.
- مصرف غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا-3: مثلاً ماهی چرب (مثل سردمه) که می‌تواند به بهبود حالت مزاج و کاهش التهاب‌ها کمک کند.
- کاهش مصرف قند و شکرهای اضافه: مصرف زیاد قند و شکرهای اضافه ممکن است اختلالات مزاجی و افزایش اضطراب را تشدید کند.
- مصرف مقدار کافی آب: آب کمک می‌کند به تعادل سوابق بدن و حفظ وضعیت ذهنی.
فعالیت‌های ورزشی
- منظم بودن: تعیین برنامه ورزشی منظم می‌تواند به افزایش انگیزه و حفظ تعهد کمک کند.
- انتخاب ورزشی که دوست دارید: انتخاب ورزشی که لذت می‌برید، احتمال ادامه دار کردن آن را افزایش می‌دهد.
- ورزش‌های آروم و آرامش بخش: ورزش‌هایی مانند یوگا و تمرینات تنفسی می‌توانند به کاهش استرس و افزایش آرامش کمک کنند.
- ورزش در فضای باز: تمرین در فضای باز می‌تواند تأثیرات مثبت افزایش میزان سراتونین (یک هورمون خوش‌مزه) در مغز را داشته باشد.
- توجه به تعبیرات جسمی: توجه به تغییرات فیزیکی و احساسی در حین و پس از ورزش می‌تواند به کمک درک بهتر و افزایش تمرکز درونی کمک کند.
داروها
درمان تروما و مشکلات روانی معمولاً شامل روش‌های مشاوره و روان‌درمانی است. اما در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروها را به عنوان بخشی از درمان تجویز کنند. داروها معمولاً در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرند که نیاز به تسکین علائم شدید، بهبود خلقی و کنترل اختلالات روانی دارید. در زیر تعدادی از دسته‌های داروهایی که برای درمان مشکلات روانی مورد استفاده قرار می‌گیرند، ذکر شده است:
- ضد افسردگی: این دسته از داروها به کاهش افسردگی و افکار منفی کمک می‌کنند. مثال‌هایی از این دسته داروها شامل SSRI (مهارکننده بازجذب سروتونین انتخابی) و SNRI (مهارکننده بازجذب سروتونین و نوراپینفرین انتخابی) می‌شوند.
- ضد اضطراب: این دسته داروها به کاهش اضطراب و ترس کمک می‌کنند. بنزودیازپین‌ها و داروهای مهارکننده‌ی سیستم عصبی مرکزی از مثال‌های این دسته داروها هستند.
- ضدپذیرشی: این دسته داروها برای کاهش افکار مشتاقانه‌ی ترکیب‌های مشکل‌آفرین و افکار تکراری در اختلال اضطرابی تعجبی تجویز می‌شوند.
- ضدروانپریشی: این دسته داروها در مواردی که نشانه‌های واضح روانپریشی و دلیری وجود دارد، تجویز می‌شوند.
- داروهای منظم‌کننده حالت مزاجی: برای افرادی که با اختلال دوقطبی (اختلال افسردگی و مانیا) مبتلا هستند. داروهایی که حالت مزاجی را منظم‌کنند ممکن است تجویز شوند.
