توسط : بیماری‌های دهانی به مجموعه‌ای از مشکلات و بیماری‌ها اشاره دارد که در منطقه دهان، لب‌ها، لثه‌ها، دندانها، زبان و دهان به طور کلی اتفاق می‌افتند. این بیماری‌ها می‌توانند از مشکلات کوچک و موقت گرفته تا مشکلات جدی و مزمنی شامل آنفلاماتوری دهان، عفونتهای باکتریایی و ویروسی، بیماری‌های لثه، تسکین‌دهنده‌های دهانی، سفیدی زبان، بیماری‌های دندانی، بیماری‌های ترشح‌کننده دهان و دهان خشک متغیر باشند.
انواع بیماری دهان و دندان
بیماری‌های دهان و دندان می‌توانند در مختلف نواحی دهان ایجاد شوند و انواع مختلفی داشته باشند. در زیر، به برخی از انواع شایع بیماری‌های دهان و دندان اشاره شده است:
- پیش‌فرض‌های دهانی: این بیماری‌ها شامل زخم‌های دهانی، زخم‌های فک و دهانی و التهاب‌های دهانی مختلف می‌شوند. آفتابسوزی و آفتهای دهانی مانند آفتهای ترشح‌کننده و آفتهای هرپسی جزء این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
- بیماری‌های لثه : این بیماری‌ها شامل عفونت‌ها و التهابات در لثه‌ها و بافت‌های اطراف دندانها می‌شوند. نمونه‌هایی از آنها شامل التهاب لثه و عفونتهای باکتریایی لثه هستند.
- تسکین دندان : این بیماری معمولاً در شب رخ می‌دهد و به عنوان خوردن دندانها یا تراشیدن دندانها به یکدیگر به صورت تصادفی شناخته می‌شود.
- تسکین دندان عقل : دندان‌های عقل (دندان‌های سوم) گاهی در فضای محدود دهان نمی‌توانند بیایند و در داخل لثه متوقف می‌شوند، که به عنوان تسکین دندان عقل شناخته می‌شود.
- بیماری‌های دندانی کامپوزیت : این بیماری‌ها به دلیل شکستگی، ترک، تسکین یا عفونت دندانها رخ می‌دهند. نمونه‌هایی از آنها شامل تسکین دندانها و کشیدن دندانها می‌شوند.
- تصاحب دندان : تصاحب دندان یا تسکین دندان نتیجه‌ای از تخریب دندانها توسط باکتری‌ها و اسیدهای ترشحی آنها است که به دندانها آسیب می‌رساند.
- سرطان دهان : این نوع سرطان در مناطق مختلف دهان ایجاد می‌شود، شامل لب‌ها، لثه‌ها، زبان، فک و دندانها.
پیشگیری از بیماری‌های دندانی و دهانی
پیشگیری از بیماری‌های دندانی و دهانی بسیار مهم است و می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندانها کمک کند. در ادامه، نکاتی برای پیشگیری از بیماری‌های دندانی و دهانی آورده شده است:
- دندانها را حداقل دو بار در روز با مسواک به صورت صحیح و به مدت دست کم دو دقیقه بشویید. سعی کنید دندان‌های خود را قبل و بعد از خوردن غذا و شیرینی‌ها بشوید.
- برای پاک کردن مواد غذایی و باکتری‌های میان دندانی از نخ دندانی استفاده کنید. این کار به جلوگیری از تصاحب دندان کمک می‌کند.
- از آب دهانی بدون الکل و با مواد ضد باکتری ترشح‌کننده دهان استفاده کنید. این کار به کاهش رشد باکتری‌ها و ترشح لعاب دهان کمک می‌کند.
- رژیم غذایی با فراوانی میوه و سبزیجات و کاهش مصرف مواد شیرینی و نوشابه‌های قندی به حفظ سلامت دندانها کمک می‌کند.
- مصرف مواد مانند تنباکو و الکل می‌تواند به بیماری‌های دهان و دندانی منجر شود. سعی کنید از این مواد اجتناب کنید.
- دوره‌های منظم مراجعه به دندان‌پزشک برای بررسی دهان و دندان، تصویربرداری روزانه و تمیز کردن دندانها توسط حرفه‌ایان اهمیت دارد.
- در مواردی که ریسک آسیب دیدگی دهان افزایش دارد، مانند ورزش‌های تماسی، استفاده از محافظ دهانی (مانند ریزه) توصیه می‌شود.
- اگر بیماری دهانی دیاگرام می‌شود، باید درمان را به دقت دنبال کرده و داروها و راهکارهای توصیه شده توسط پزشک را اعمال کنید.
- اگر کودکان دارید، از شستشوی دندانها و ایجاد عادت‌های بهداشت دهانی به آنها آموزش دهید. همچنین، مراجعه منظم به دندان‌پزشک کودکان را فراموش نکنید.
- دندان‌پزشک شما می‌تواند توصیه‌های خاصی برای حفظ سلامت دهان و دندان‌های شما داشته باشد. توصیه‌های او را به دقت پیگیری کنید.
پیشگیری از بیماری‌های دهانی و دندانی اهمیت بسیاری دارد و می‌تواند از صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌های معالجه بیماری‌ها کمک کند.
عوامل خطرناک بیماری دهان و دندان
بیماری‌های دهان و دندانی ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرند که می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش دهند. برخی از عوامل خطرناک بیماری‌های دهان و دندانی عبارتند از:
- برخی از افراد به دلیل وراثتی بیشتر در معرض خطر بیماری‌های دندانی مانند تصاحب دندان (تسکین) قرار دارند.
- عدم شستشوی منظم دندانها و استفاده از فرچه‌های دندانی و نخ دندانی به درستی می‌تواند به تراکم باکتری‌ها و تصاحب دندان منجر شود.
- مصرف بیش از حد مواد شیرینی، آب نبات و انواع مواد غذایی با اسیدیته بالا می‌تواند به تسکین دندان و تصاحب دندان منجر شود.
- افرادی که تنباکو مصرف می‌کنند یا به صورت مداوم الکل مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر سرطان دهان هستند.
- مصرف مواد مخدر می‌تواند به تاثیر بسزایی بر روی سلامت دهان و دندان داشته باشد.
- عدم مراجعه به دندان‌پزشک به صورت منظم برای بررسی‌های دوره‌ای و تمیز کردن دندانها توسط حرفه‌ای می‌تواند خطر بیماری‌های دهانی را افزایش دهد.
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری، دوره قاعدگی و در دیگر مراحل زندگی می‌تواند به تغییرات در دهان و دندان منجر شود.
- استرس طولانی مدت می‌تواند به تسکین دندان، رفتن به دندان‌پزشک به صورت منظم و در نتیجه بیماری‌های دهانی منجر شود.
- ضربه‌ها و آسیب‌های فیزیکی به دهان و دندان می‌توانند به ترکیدگی دندانها، شکستگی‌ها و آسیب‌های دهانی منجر شوند.
- تسکین دندانها و تسکین دندان عقل می‌تواند عوارض دهانی داشته باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که با علائم زیر در مورد بیماری دهان و دندان مواجه شوید، به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید:
- درد شدید یا مزمن در دهان یا دندانها که بدون علت آشکار ایجاد می‌شود نیاز به بررسی دارد.
- آفت‌ها یا زخم‌های دهانی که به مدت بیش از دو هفته وجود دارند و به تجربه بدون علت آشکار ایجاد شده‌اند، نیاز به بررسی دندان‌پزشکی دارند. این ممکن است نشانه‌ای از عفونت، التهاب، یا حتی سرطان دهان باشد.
- اگر لثه‌ها به صورت مداوم خونریزی کنند، این ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های لثه باشد. خونریزی لثه نباید نادیده گرفته شود، زیرا می‌تواند به عفونت و خسارت‌های بیشتر منجر شود.
- اگر زبان شما تغییر رنگ داده یا دارای پوسته‌ها یا ترشحات غیرعادی شود، این ممکن است به مشکلات دهانی اشاره کند.
- بوی نامطبوع و ناخوشایند دهان ممکن است به علت مشکلات دهان و دندان باشد.
- اگر تغییرات در دهانیتان مشاهده کنید و نمی‌توانید تاریخچه دهانی عادی خود را توضیح دهید، این ممکن است نشانه مشکلات دهانی باشد.
- در صورتی که در طی تصادف یا ضربه به دهان آسیب دیده‌اید (مثلاً شکستگی دندان)، به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
- اگر دندان‌های شما شکل، موقعیت یا ترکیدگی‌های غیرعادی دارند، نیاز به ارزیابی دندان‌پزشکی دارید.
- اگر تورم، ورم، یا پف دهان یا لثه‌ها را تجربه می‌کنید که به مدت بیش از یک هفته ادامه دارد، به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
- دهان خشک ممکن است ناشی از بیماری‌های دهانی یا داروهای مصرفی باشد و نیاز به ارزیابی دندان‌پزشکی دارد.
سوالات متداول
چگونه می‌توانم از بیماری‌های دهانی جلوگیری کنم؟
برای جلوگیری از بیماری‌های دهانی، باید دندانها را دو بار در روز بشویید، از نخ دندانی استفاده کنید، رژیم غذایی سالمی را رعایت کنید، از مصرف مواد شیرینی و تنباکو پرهیز کنید، و به دوره‌های منظم مراجعه به دندان‌پزشکی بپردازید.
چه تاثیری دارد تغییر شیوه غذایی بر سلامت دهان و دندان؟
تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند. مصرف مواد غذایی با اسیدیته پایین، میوه و سبزیجات فیبری، و کاهش مصرف مواد شیرینی و نوشابه قندی به تقویت دندانها و لثه‌ها کمک می‌کند.
آیا سیگار کشیدن و مصرف الکل تاثیری بر سلامت دهان دارد؟
بله، سیگار کشیدن و مصرف الکل می‌توانند به بیماری‌های دهان و دندان منجر شوند. سیگار به افزایش خطر سرطان دهان و آسیب به لثه‌ها و دندانها منجر می‌شود. مصرف الکل نیز می‌تواند به عفونتهای دهانی و تغییرات در بافت‌های دهانی ارتباط داشته باشد.
آیا بیماری‌های دهانی می‌توانند تاثیری بر سلامت کلی بدن داشته باشند؟
بله، بیماری‌های دهانی می‌توانند تاثیری بر سلامت کلی بدن داشته باشند. برخی از بیماری‌های دهانی می‌توانند به عفونتهای سیستمیک منجر شوند و تاثیر منفی بر روی قلب، دیابت، بارداری، و سایر قسمت‌های بدن داشته باشند.
