توسط : حساسیت فصلی، همچنین به عنوان آلرژی فصلی یا چهارفصلی شناخته میشود، یک واکنش غیرعادی و افزایشپذیر در سیستم ایمنی بدن به مواد معمولاً بیخطر، مانند گرده گلها، قطرههای نیزهدار یا قارچهای هوازی، در طول فصول مختلف سال است. این واکنشها به طور اساسی در راستای محافظت بدن در برابر عوامل خطرناک ایجاد نشدهاند، بلکه به طور اشتباه به مواد معمولی واکنش نشان میدهند .
علائم حساسیت فصلی میتواند شامل علائمی مانند انفعال پوستی، خارش، عطسه، آبریزش بینی، اشکریزش چشم، سرفه، تنگی نفس و تورم باشد. این علائم معمولاً در فصلهایی که غلظت گردهها و ذرات آلرژنی بیشتر است، شدت آنها افزایش مییابد .به منظور تشخیص حساسیت فصلی، معمولاً نیاز به مشاوره از پزشک دارید. پزشک با بررسی تاریخچه بالینی شما را مورد بررسی قرار داده، آزمایشهای الزامی را تعیین کند و در صورت لزوم درمانهای متناسب را تجویز کند. این درمانها ممکن است شامل داروهای ضدآلرژیک، آنتیهیستامینها و در موارد شدیدتر، درمانهای آلرژیک مانند آمپول آدرنالین باشد. همچنین، اجتناب از تماس با آلرژنها و استفاده از فیلترهای هوایی ممکن است به کنترل علائم کمک کند.
انواع آلرژی هر فصل
آلرژیها میتوانند در هر فصل از سال رخ دهند و با توجه به نوع آلرژن و عوامل محیطی متفاوتی ایجاد شوند. در ادامه، نمونههایی از آلرژیهای مرتبط با هر فصل آورده شده است:
آلرژی به گردهها (هوایی) – بهار و تابستان
- آلرژی به گردههای گیاهان مانند گردههای درختان و گیاهان گلدار.
- آلرژی به گردههای گیاهان مزرعهای مانند گندم و جو.
- آلرژی به گردههای گلهای علفی.
آلرژی به قطرههای نیزهدار – تابستان
- آلرژی به قطرههای نیزهدار مانند قطرههای کرکی.
- آلرژی به قطرههای حشرات مانند کنهها و مگسها.
آلرژی به قارچهای هوازی – پاییز و زمستان
- آلرژی به قارچهای هوازی که در فصلهای مرطوب تشکیل میشوند.
آلرژی به غبار خانگی – طولانیترین فصلها
- آلرژی به ذرات غبار خانگی، از جمله موادی که در فرشها، روسریها و مبلها جمع میشوند.
آلرژی به قرمزی و مواد مصرفی – تمام فصلها
- آلرژی به مواد مصرفی مانند مواد غذایی (به عنوان مثال، سویا، گندم، بادام)، داروها یا مواد شیمیایی.
آلرژی به سردی (آرتیکاریا سردی) – زمستان
- این نوع آلرژی با تماس با هوا یا آب سرد شروع میشود و به عنوان تورم و قرمزی روی پوست ظاهر میشود.
آلرژی به نور خورشید (آلرژی به نور) – تمام فصلها
- این آلرژی با تماس با نور خورشید ایجاد میشود و میتواند باعث تحریک، خارش و تورم پوست شود.
علائم حساسیت فصلی
علائم حساسیت فصلی ممکن است به شدت متفاوت باشند و به نوع و شدت حساسیت شما نسبت دارند. در ادامه، علائم شایع حساسیت فصلی را برای شما فهرست کردهام:
- آبریزش و خارش بینی: افراد ممکن است در فصلهای گرم تا گرم و مرطوب از آبریزش بینی، خارش، تحریک و گاهی اوقات تورم بینی رنج ببرند. این علائم معمولاً با عطسههای پشت سر هم همراه میشوند.
- خارش چشم: خارش، قرمزی و تحریک در چشمها میتواند علائم دیگر حساسیت فصلی باشد. چشمها ممکن است آبریزش داشته باشند و احساس سوزش و خشکی نیز رخ دهد.
- تنگی نفس و سرفه: در برخی از افراد، حساسیت فصلی میتواند با تنگی نفس، سرفه یا سرفههای خشک همراه باشد. این علائم میتوانند در مواقعی که غلظت ذرات آلرژنی بیشتر است، بدتر شوند.
- تغییر در صدا و صداهای حنجرهای: برخی از افراد ممکن است تغییر در صدا یا صداهای حنجرهای تجربه کنند، که این ممکن است ناشی از تحریک و التهاب در مجرای هوایی باشد.
- خستگی و کاهش انرژی: حساسیت فصلی میتواند با خستگی عمومی و کاهش انرژی همراه شود. این ممکن است ناشی از تأثیرات عوارض جانبی حساسیتها بر روی سیستم اعصاب و ایمنی باشد.
- تغییر در عملکرد خواب: برخی افراد ممکن است در دورههای حساسیت فصلی دچار اختلال در خواب شوند، که ممکن است به علت تنفس نامنظم یا علائم دیگر باشد.
- تنگی نفس و افت فشار خون: در موارد شدیدتر، حساسیت فصلی میتواند منجر به تنگی نفس شدید و حتی افت فشار خون گردد. این موارد نیاز به مراجعه به پزشک دارند.
مهم است به خاطر داشته باشید که این علائم میتوانند ترکیبی از موارد فوق یا نوعی از آنها باشند.
روشهای درمان حساسیت یا آلرژی فصلی
برای درمان حساسیت یا آلرژی فصلی، میتوان از چندین روش مختلف استفاده کرد. انتخاب روشهای درمانی بستگی به نوع و شدت حساسیت، علائم شما و توصیههای پزشک دارد. در ادامه، روشهای معمول درمان حساسیت یا آلرژی فصلی آورده شده است:
- داروهای ضدآلرژیک و آنتیهیستامینها: این داروها میتوانند علائم خارش، آبریزش بینی، خارش چشم و سایر علائم مرتبط با آلرژی را کاهش دهند. آنتیهیستامینها به عنوان داروهای خوراکی معمولاً تجویز میشوند و میتوانند از علائم ملایم تا متوسط را تسکین دهند.
- پیشگیری از تماس با آلرژنها: اگر آلرژی شما به یک ماده خاص مانند گرده گلها مرتبط است، تلاش کنید تا در اوقاتی که غلظت آلرژن بالاست، به محیطهای باز نرفته یا از ماسکهای آلرژی از پیش تعیینشده استفاده کنید.
- فیلترهای هوایی: استفاده از فیلترهای هوایی در منزل و محیط کار میتواند به شما کمک کند تا ذرات آلرژنی در هوا کاهش یابند و علائم شما کاهش یابد.
- آمپول آدرنالین (آدرنالین اضطراری): برای موارد شدید حساسیت یا آلرژی که ممکن است منجر به تنگی نفس یا افت فشار خون شوند، آمپول آدرنالین تجویز میشود. این دارو میتواند علائم شدید را بهطور سریع تسکین دهد.
- داروهای ضدالتهابی: در برخی موارد، داروهای ضدالتهابی ممکن است به کاهش التهابها و تحریکات در مجرای تنفسی کمک کنند
- آنتیالرژنها (آنتیبادیهای مونوکلونال): در برخی موارد، به افرادی که به طور شدید به آلرژن خاصی حساسیت دارند، آنتیالرژنها تجویز میشوند. این داروها به تدریج حساسیت را کاهش میدهند.
- درمانهای طب سنتی و مکمل: برخی افراد از روشهای طب سنتی یا مکمل مانند تغذیه مناسب، مکملهای گیاهی، تمرینات آرامش و تکنیکهای تنفسی برای مدیریت حساسیتهای فصلی استفاده میکنند.
سخن پایانی
زمانی که به پزشک مراجعه کنید، بستگی به نوع و شدت علائم حساسیت فصلیتان دارد. اما در کل، در موارد زیر توصیه میشود که به پزشک مراجعه کنید:
- اگر علائم حساسیت فصلی شما شدید است یا به مدت طولانی ادامه دارد و با تداوم علائم یا تشدید آنها همراه است.
- اگر علائم حساسیت فصلی شما در یک دوره خاص از سال تشدید میشوند.
- اگر علائم شما نسبت به علائم معمول حساسیتهای فصلی دیگر تفاوت دارند یا شامل علائم جدید هستند.
- اگر علائم حساسیت فصلی به طور قابل ملاحظهای بر کیفیت زندگی شما تأثیر میگذارند، مثلاً مانع از انجام فعالیتهای روزمره میشوند.
- اگر شما به مواد خاصی مثل غذا یا داروها آلرژی دارید و در مواقع قبلی واکنشهای شدید داشتهاید.
- اگر علائم شما تغییر میکنند یا به طور منظم بدتر میشوند.
با توجه به اینکه هر فرد و شرایط حساسیتاش ممکن است متفاوت باشد، بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کنید تا زمان مناسبی را برای مراجعه به او تعیین کنید. در مشاوره با پزشک، میتوانید درمانهای مناسبی را برای کاهش علائم حساسیت فصلی خود مشخص کنید. شما با مراجعه به مجله سلامت سهدا و مراقبتهای پوستی با انواع حساسیتها آشنا میشوید و میتوانید روشهای پیشگیری آن را بشناسید. با سهدا همراه باشید.
