توسط : آلرژی یک واکنش بالقوه نامطلوب بدن به مواد خارجی است. وقتی که بدن با موادی مانند گرده، حیوانات خانگی، غذا، داروها یا عوامل دیگر مواجه می‌شود، سیستم ایمنی بعضی افراد ممکن است به این مواد عکس‌العمل نشان دهد. این عکس‌العمل باعث می‌شود که بدن علائمی از خود نشان دهد که ما به آنها آلرژی می‌گوییم.
واکنش‌های آلرژی ممکن است؛ بسیار خفیف (مانند خارش یا قرمزی) یا بسیار شدید و خطرناک (مانند شوک آنافیلاکسی) باشند. علائم دیگر شامل سرفه، خارش چشم، بینی یا حلق، زدن عطس، خارش، برفک و یا خارش پوست، و از دست دادن حس گرما یا سرما در قسمت‌های مختلف بدن می‌شوند. تشخیص آلرژی معمولاً با تست‌های پوستی یا خون انجام می‌شود. درمان آلرژی ممکن است شامل جلوگیری از تماس با آلرژن‌ها، داروهای تسکین دهنده علائم، یا درمان‌هایی مانند آلرژی‌تراپی (که در آن بدن به تدریج به آلرژن عادت می‌کند) باشد. این این مقاله با سهدا همراه باشید.
آلرژی چگونه عمل می‌کند؟
وقتی بدن با یک آلرژن (ماده‌ای که باعث واکنش آلرژی می‌شود) مواجه می‌شود، سیستم ایمنی بدن ممکن است آن را به عنوان تهدید تشخیص دهد و پاسخ ایمنی فراهم کند. این واکنش آلرژیکی ممکن است باعث علائم بی‌درد و یا خطرناک شود.
مراحل واکنش آلرژیکی عبارتند از:
تماس با آلرژن: وقتی بدن با آلرژن مواجه می‌شود (مانند تنفس گرده، خوردن غذایی که شما به آن حساس هستید، یا گزیده شدن توسط یک حشره)، سیستم ایمنی شروع به تولید آنتی‌بادی‌هایی می‌کند که به آلرژن‌ها متصل می‌شوند. این آنتی‌بادی‌ها به خلایا مستلزم می‌چسبند و باعث ترشح مواد شیمیایی می‌شوند.
رهاسازی هیستامین: یکی از این مواد شیمیایی که توسط خلایا مستلزم ترشح می‌شود هیستامین است. هیستامین باعث تورم و قرمزی می‌شود، که عموماً بخشی از واکنش‌های التهابی بدن است.
ظهور علائم: این ترشح هیستامین و دیگر مواد شیمیایی، باعث ایجاد علائم آلرژی می‌شود. علائم می‌تواند خیلی متفاوت باشد و بسته به نوع آلرژی، می‌تواند شامل علائمی مانند خارش، احساس سوزش، تورم، خارش چشم، بینی یا حلق، سرفه، زدن عطس، ایجاد برفک و خارش پوست و از دست دادن حس گرما یا سرما در قسمت‌های مختلف بدن باشد.
واکنش‌های آلرژیکی بیشتر: در برخی موارد، واکنش‌های آلرژیکی می‌توانند شدیدتر و خطرناک‌تر شوند. به عنوان مثال، شوک آنافیلاکسیک یک واکنش آلرژیکی جدی و فوری است که باعث می‌شود تمام بدن واکنش نشان دهد و می‌تواند باعث کاهش فشار خون و تنگی نفس شود.
علت به وجود آمدن آلرژی
دقیقاً مشخص نیست که چرا بعضی افراد به مواد خاصی حساس هستند و دیگران نیستند. با این حال، آلرژی معمولاً یک ویژگی وراثتی است و ممکن است در خانواده‌ها منتقل شود. هنگامی که بدن شما برای اولین بار با یک آلرژن مواجه می‌شود، سیستم ایمنی شما ممکن است تصمیم بگیرد که این ماده یک تهدید است و آنتی‌بادی‌هایی را تولید کند تا با آن مقابله کند. این فرایند به نام حساسیت‌زدایی شناخته می‌شود. پس از این فرایند اولیه، هر زمان که بدن شما دوباره با آلرژن مواجه شود، سیستم ایمنی شما واکنش نشان می‌دهد. واکنش می‌تواند باعث بروز علائم آلرژی شود، از جمله خارش، قرمزی، برفک و یا تورم در ناحیه تماس با آلرژن شود. یک فرد ممکن است به یک یا چندین آلرژن حساس باشد. موادی که معمولاً آلرژی ایجاد می‌کنند شامل گرده، قارچ، حشرات، حیوانات خانگی، مواد غذایی خاص، و برخی از داروها می‌باشند. به یاد داشته باشید که علائم آلرژی می‌توانند بسیار متفاوت باشند و بسته به شدت واکنش، می‌توانند از بسیار خفیف تا بسیار شدید باشند. در برخی موارد، واکنش‌های آلرژیکی می‌توانند جانی باشند، بنابراین اگر شما یا کسی دیگری علائم شدید آلرژی دارد، باید فوراً درمان پزشکی دریافت کنید.
انواع آلرژی
آلرژی‌ها می‌توانند به بسیاری از مواد مختلف باعث واکنش شوند و بر اساس آلرژن‌ها و نحوه تماس با آنها دسته‌بندی می‌شوند. در زیر برخی از انواع رایج آلرژی‌ها را مشاهده می‌کنید:
آلرژی فصلی
آلرژی فصلی، همچنین به نام حساسیت فصلی یا رینیت آلرژیکی شناخته شده، یک واکنش ایمنی به آلرژن‌هایی است که در فصول مشخصی از سال وجود دارند. این آلرژن‌ها معمولاً گرده‌هایی هستند که توسط درختان، علف‌ها، و گیاهان دیگر تولید می‌شوند و با باد یا هوا منتقل می‌شوند.
علائم آلرژی فصلی ممکن است شامل:
- بینی چرکی
- خارش چشم و قرمزی
- خارش بینی یا حلق
- عطس کردن
- سرفه
- سردرد
- خستگی و احساس ناراحتی
درمان آلرژی فصلی می‌تواند شامل مدیریت علائم با استفاده از داروهای ضد هیستامین، استفاده از اسپری‌های بینی، و یا درمان‌های طولانی مدت مانند ایمونوتراپی (آلرژی شات) یا قطره‌های زیرزبانی باشد. در مواردی که امکان دارد، جلوگیری از تماس با آلرژن‌ها نیز می‌تواند کمک کند.
آلرژی حیوانات خانگی
آلرژی حیوانات خانگی برخاسته از واکنش سیستم ایمنی بدن به پروتئین‌های حاضر در ریزگردها، ادرار، و یا برخی از روغن‌های پوست حیوانات خانگی است. حیوانات مختلف می‌توانند عامل بروز آلرژی باشند، اما سگ‌ها و گربه‌ها اغلب عامل متداول آلرژی‌ها هستند.
علائم آلرژی حیوانات خانگی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- بینی چرکی و یا بسته
- عطس کردن
- خارش چشم و قرمزی
- سرفه و مشکلات تنفسی
- خارش پوست یا بروز برفک
- در موارد نادر، آزمایش تنفس و آسم
برای مدیریت آلرژی حیوانات خانگی، می‌توانید چندین راهکار داشته باشید. این می‌تواند شامل کاهش تماس با حیوان خانگی، استفاده از داروهای ضد‌آلرژی، و در برخی موارد، ایمونوتراپی (مانند “آلرژی شات”) باشد.
آلرژی غذایی
آلرژی غذایی یک واکنش ناخواسته سیستم ایمنی بدن به یک پروتئین خاص در غذا است. سیستم ایمنی شما این پروتئین را به اشتباه برای یک تهدید می‌پندارد و پاسخ دفاعی را آغاز می‌کند.
به طور کلی، هر نوع غذا می‌تواند یک واکنش آلرژیکی ایجاد کند، اما برخی غذاها بیشتر از دیگران می‌توانند واکنش‌های آلرژیکی ایجاد کنند. در ایالات متحده، ثبت شده است که هشت نوع غذا بیشترین واکنش‌های آلرژیکی را ایجاد می‌کنند:
- شیر
- تخم‌مرغ
- ماهی
- خراطین (مثل میگو و خرچنگ)
- گردو و بادام و دیگر مغزها
- سویا
- گندم
- زردچوبه
علائم آلرژی غذایی ممکن است شامل خارش یا تورم دهان، لب‌ها، زبان، گلو، یا صورت یا دیگر قسمت‌های بدن باشد. در برخی موارد، می‌تواند باعث واکنش‌های گوارشی مانند استفراغ، اسهال، یا درد شکم شود. در موارد شدید، ممکن است شوک آنافیلاکسیکی رخ دهد، که یک اورژانس پزشکی است و می‌تواند باعث تنگی نفس، تورم حلق، ضعف شدید، تاکیکاردی، کاهش فشار خون و تشنجات شود.
درمان آلرژی غذایی عمدتاً شامل جلوگیری از غذاهایی است که واکنش آلرژیکی ایجاد می‌کنند. در مواردی که شخص با غذایی که حساسیت دارد مصرف کرده است، داروهای ضد هیستامین می‌توانند علائم را کاهش دهند. در موارد شدید، ممکن است نیاز به اپی‌پن (ادرنالین) باشد، که باید توسط یک پزشک تجویز شود.
آلرژی دارویی
آلرژی دارویی رخ می‌دهد وقتی سیستم ایمنی بدن به یک دارو یا ماده در دارو واکنش نشان می‌دهد. این نوع آلرژی می‌تواند در هر زمانی از زندگی رخ دهد اما برخی داروها احتمالاً بیشتر باعث واکنش‌های آلرژیکی می‌شوند. برخی از داروهایی که معمولاً آلرژی ایجاد می‌کنند شامل:
- پنی‌سیلین و دیگر آنتی‌بیوتیک‌های بتا-لاکتام
- سولفونامید‌ها
- داروهای ضد‌درد و ضد‌التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن
- داروهای کمک کننده به کنترل سرطان
علائم آلرژی دارویی می‌تواند شامل خارش، بروز برفک یا واکنش‌های پوستی دیگر، خارش یا تورم چشم، بینی چرکی، سرفه، تنگی نفس، یا استفراغ باشد. در موارد شدید، یک واکنش آلرژیکی ممکن است شوک آنافیلاکسی ایجاد کند، که یک حالت اضطراری پزشکی است و می‌تواند باعث تنگی نفس شدید، فشار خون پایین، ضربان قلب سریع، و در موارد نادر، مرگ شود.
درمان آلرژی دارویی معمولاً شامل جلوگیری از مصرف دارویی که واکنش را ایجاد می‌کند است. اگر فرد باید دارو را مصرف کند، پزشک ممکن است تغییر در دوز، یک دارو جایگزین، یا یک فرآیند به نام “دوز زدایی” را توصیه کند که در آن، فرد به تدریج دوزهای کوچک‌تر از دارو می‌گیرد تا بدن به آن عادت کند. در موارد شدید، ممکن است نیاز به درمان اورژانسی با داروهایی مانند اپی‌پن یا داروهای ضد هیستامین باشد.
آلرژی حشرات
آلرژی حشرات اغلب بر اثر واکنش ایمنی بدن به سم حشرات یا وزغ‌ها مانند زنبورها، مورچه‌های قرمز یا برخی از عنکبوت‌ها ایجاد می‌شود. این واکنش می‌تواند متغیر باشد و از خفیف تا شدید بر اساس حساسیت فرد و نوع حشره یا وزغ که واکنش را ایجاد کرده است.
علائم آلرژی حشرات می‌تواند شامل:
- درد، قرمزی و تورم در محل گزیدگی یا نیش
- خارش یا بروز برفک در سراسر بدن
- تورم در صورت، حلق یا زبان
- تنگی نفس یا تندتنفس
- تاکیکاردی (ضربان قلب سریع)
- سردرد، سرگیجه، یا احساس ضعف یا سرگیجه
در موارد شدید، فرد ممکن است یک واکنش آلرژیکی جدی به نام شوک آنافیلاکسیک تجربه کند که یک حالت اضطراری پزشکی است و می‌تواند باعث تورم زبان یا حلق، تنگی نفس شدید، ضربان قلب سریع، فشار خون پایین و، در موارد نادر، مرگ شود.
درمان آلرژی حشرات ممکن است شامل داروهای ضد هیستامین یا کورتیکوستروئید‌ها برای کنترل علائم خفیف تا متوسط باشد. در موارد شدید، ممکن است نیاز به درمان اورژانسی با داروهایی مانند اپی‌پن یا داروهای ضد هیستامین باشد. برای کسانی که به شدت به حشرات حساس هستند، پزشک ممکن است یک فرآیند به نام ایمونوتراپی را توصیه کند که در آن، فرد به تدریج دوزهای کوچک‌تر از سم حشره را دریافت می‌کند تا بدن به آن عادت کند.
روش‌های درمان آلرژی
روش‌های درمان آلرژی به نوع آلرژی، شدت واکنش و سن و سلامت عمومی فرد بستگی دارد. درمان معمولاً شامل مراقبت از خود، داروهای درمانی و در برخی موارد، ایمونوتراپی است. در زیر روش‌های اصلی درمان آلرژی آورده شده است:
اجتناب: اگر می‌توانید، از آلرژن خود دوری کنید. این ممکن است شامل اقداماتی مانند نگهداشتن پنجره‌های خانه بسته در روزهایی که شاخص گرده بالا است، استفاده از فیلتر هوا در خانه، یا اجتناب از غذاهایی باشد که به آنها حساس هستید.
داروهای ضد هیستامین: این داروها می‌توانند به کاهش علائم آلرژی مانند عطسه، خارش چشم، خارش بینی و خروپف کمک کنند.
کورتیکوستروئید‌ها: این داروها، که معمولاً به صورت اسپری بینی یا پماد موضعی موجود هستند، می‌توانند به کاهش التهاب و تورم کمک کنند.
دئودجستانت‌ها: این داروها می‌توانند به کاهش تورم در بینی و راه‌های تنفسی کمک کنند.
ایمونوتراپی: در این روش، شما دوزهای کوچک از آلرژن خود را در طی مدت زمان طولانی می‌گیرید تا بدن شما به تدریج به آن عادت کند. این می‌تواند به صورت تزریق آلرژی (آلرژی شات) یا قطره‌ها یا قرص‌هایی که زیر زبان قرار می‌گیرند انجام شود.
مدیریت اورژانسی: در موارد شدید، ممکن است نیاز به درمان اورژانسی با داروهایی مانند اپی‌پن (ادرنالین) باشد.
به یاد داشته باشید که هر فرد ممکن است به یک یا چندین آلرژن حساس باشد و بهترین روش درمان برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. برای برنامه درمانی بهترین و مناسب‌ترین، با پزشک خود مشورت کنید.
جمع بندی
آلرژی بر اثر واکنش ناخواسته سیستم ایمنی بدن به مواد خاصی که به آلرژن‌ها معروف هستند، ایجاد می‌شود. این آلرژن‌ها می‌توانند مواد متفاوتی از جمله گرده‌ها، حیوانات خانگی، برخی از غذاها، داروها، یا سم حشرات باشند. علائم آلرژی می‌توانند متفاوت باشند و بستگی به نوع و شدت واکنش دارد. این علائم می‌تواند شامل خارش چشم، خارش بینی، بینی چرکی، عطس، سرفه، تورم در محل تماس با آلرژن، یا در موارد شدید، شوک آنافیلاکسیک باشد. روش‌های درمان آلرژی می‌تواند شامل اجتناب از آلرژن، استفاده از داروهای ضد هیستامین یا کورتیکوستروئید، ایمونوتراپی، یا در موارد شدید، مدیریت اورژانسی باشد. اگر شما یا کسی دیگری علائم آلرژی دارد، باید با پزشک مشورت کنید تا بتوانید بهترین راهکار برای مدیریت آلرژی خود را پیدا کنید.
