اختلال دو قطبی نوع یک چیست؟ نحوه تشخیص آن| سهدا

اختلال دو قطبی، بیماری روانی گاه به گاه (مانیودپرسیو) است که با تغییرات شدید و ناگهانی در خلق و خو، انرژی و فعالیت های روزمره همراه است. این تغییرات فراتر از نوسانات معمولی خلق و خوی که بسیاری از افراد تجربه می‌کنند، می‌روند. درمان اختلال دو قطبی معمولاً با ترکیبی از داروها و درمان‌های روانشناختی مانند درمان رفتاری شناختی (CBT) انجام می‌شود. اگرچه اختلال دو قطبی بیماری مزمن است، با درمان مناسب، فرد می‌تواند زندگی پرکیفیت و کنترل شده‌ای داشته باشد. اختلال دو قطبی نوع یک، یک نوع اختلال خلق است که با دوره‌های مانی شدید همراه است. برای اطلاعات بیشتر با سهدا همراه باشید.

اختلال دو قطبی نوع یک چیست؟

مانی دوره‌ای از احساس شادی یا تحریک بالا به طور غیر طبیعی است. این دوره‌های مانی می‌تواند به طور جدی باعث تغییرات در رفتار شخص شود و توانایی او را در انجام کارهای روزمره محدود کند. برخی افراد با اختلال دو قطبی نوع 1 همچنین ممکن است دوره‌های افسردگی شدید تجربه کنند، اما این الزامی نیست. افراد با اختلال دو قطبی نوع 1 نیازمند درمان می‌باشند که می‌تواند شامل داروهای کنترل کننده خلق و درمان روان‌شناختی باشد. با مدیریت مناسب، افراد می‌توانند با این بیماری زندگی کنند و کیفیت زندگی‌شان را بهبود بخشند.

علائم اختلال دو قطبی نوع یک چیست؟

اختلال دو قطبی نوع 1 با دوره‌های مانی و گاهی اوقات دوره‌های افسردگی شدید همراه است. علائم دوره‌های مانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس شادی یا تحریک بالا به طور غیر طبیعی
• افزایش انرژی و بی‌قراری
• توانایی بیشتر در انجام فعالیت‌ها
• گپ زدن بیش از حد و سریع
• پراکندگی ذهن و دشواری در تمرکز
• کاهش نیاز به خواب
• اعتماد بیش از حد به نفس و تصورات نارئالیستی در مورد توانایی‌های شخصی
• رفتارهای ناپخته یا غیرمنطقی، مانند خرج کردن پول بیش از حد یا رفتارهای خطرناک

علائم دوره‌های افسردگی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس افسردگی عمیق و ناامیدی
• افزایش یا کاهش خواب
• افزایش یا کاهش اشتها
• تمایل کمتر به انجام فعالیت‌ها و کاهش لذت از فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند
• احساس خستگی و کمبود انرژی
• دشواری در تمرکز، تصمیم‌گیری یا یادآوری اطلاعات
• افکار خودکشی یا مرگ

این مهم است که بدانید علائم ممکن است از فرد به فرد متفاوت باشد و هر کسی با اختلال دو قطبی نوع 1 ممکن است تجربیات متفاوتی داشته باشد. درمان مناسب می‌تواند به کنترل علائم کمک کند و به افراد اجازه دهد که زندگی کنترل شده و کیفیت بالایی داشته باشند.

چه چیزی موجب اختلال دوقطبی نوع ۱ می شود؟

دانشمندان هنوز به طور دقیق مطمئن نیستند که چه چیزی دقیقاً اختلال دو قطبی را ایجاد می‌کند، اما این اختلال اغلب نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است به طور کلی، اختلال دو قطبی نتیجه ترکیبی از ژنتیک، ساختار مغز، تجربیات شخصی، و عوامل محیطی و روانی است. درمان های موجود برای این اختلال عبارتند از داروها، درمان های روانشناختی، و راهبردهای مدیریت استرس. در ادامه برخی از عواملی که می‌توانند در ایجاد اختلال دو قطبی نوع 1 نقش داشته باشند، عبارتند از:

1. ژنتیک: اختلال دو قطبی ممکن است در خانواده‌ها به ارث برسد. اگر یک قرابت قریبی، مانند یک والدین یا خواهر یا برادر، اختلال دو قطبی داشته باشد، احتمال شما برای داشتن این اختلال افزایش می‌یابد. با این حال، هنوز ژنی که به طور مستقیم با اختلال دو قطبی مرتبط است، کشف نشده است.
2. ساختار و کارکرد مغز: تغییرات در ساختار و کارکرد مغز ممکن است با اختلال دو قطبی مرتبط باشد. تحقیقات نشان داده است که مغز افراد با اختلال دو قطبی ممکن است با مغز افراد بدون این اختلال تفاوت داشته باشد.
3. عوامل محیطی و روانی: استرس، تراژدی‌ها یا تنش‌های زندگی ممکن است در بروز اختلال دو قطبی نقش داشته باشند. همچنین، برخی از افراد با اختلال دو قطبی تجربیات ناخوشایند کودکی یا تجربیات تکان‌دهنده‌ی دیگر را گزارش کرده‌اند.
4. سبک زندگی و سلامت جسمی: فردی که به دنبال یک سبک زندگی ناسالم می‌باشد یا مشکلات جسمی دارد ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال دو قطبی باشد. مثلاً، کم‌خوابی یا بیماری‌های مزمن می‌توانند ریسک ابتلا به این اختلال را افزایش دهند.
5. مصرف مواد: مصرف برخی مواد مخدر و الکل می‌تواند اختلال دو قطبی را تشدید کند یا علائم آن را وارد کند.

نحوه تشخیص اختلال دوقطبی نوع ۱

تشخیص اختلال دو قطبی معمولاً توسط یک پزشک یا روانپزشک صورت می‌گیرد و اغلب دربرگیرنده‌ی سری از مراحل است:

• تاریخچه‌ی پزشکی: پزشک ممکن است به شما درباره علائم شما، وضعیت سلامت جسمی و روانی شما، و تاریخچه‌ی سلامت خانوادگی شما سوالاتی بپرسد.
• بررسی جسمانی: این بررسی ممکن است انجام شود تا ببینید آیا مشکلات پزشکی یا داروهایی وجود دارد که ممکن است علائم شما را ایجاد یا تشدید کنند.
• معاینات روانی: روانپزشک، روانشناس یا مشاور می‌تواند با شما گفتگو کند تا درک بهتری از فکر و احساسات شما داشته باشد. این گفتگو ممکن است شامل سوالات درباره افکار، احساسات و رفتارهای شما باشد.
• استانداردهای تشخیصی: پزشک ممکن است از استانداردهای تشخیصی مانند “معیارهای تشخیصی و آماری اختلالات روانی” (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است، استفاده کند.

در دستورالعمل‌های DSM-5، یک دوره مانی که با اختلال دو قطبی نوع 1 همراه است، تعریف می‌شود به عنوان دوره‌ای که حداقل یک هفته به طول انجامیده یا به اندازه‌ای شدید است که باعث نیاز به بستری شدن در بیمارستان می‌شود. در این دوره، حداقل سه از علائم مانی (چهار اگر احساسات شادی یا بلند بالا نباشد) باید حضور داشته باشد و تغییر قابل توجهی در رفتار را ایجاد کند. درمان اختلال دو قطبی معمولاً ترکیبی از داروهای تنظیم کننده خلق، آنتی‌دپرسان‌ها، یا داروهای ضد جنون، همراه با روش‌های روان درمانی مانند درمان رفتاری شناختی یا درمان خانوادگی است.

روش‌های درمان اختلال دوقطبی نوع ۱

درمان اختلال دو قطبی معمولاً به صورت مداوم و برنامه‌ریزی شده انجام می‌شود و ممکن است شامل اجزای زیر باشد:

1. داروهای تنظیم کننده خلق: این دسته از داروها، که شامل لیتیم، والپرویک اسید (Depakote)، لاموتریژین (Lamictal) و دیگران می‌شود، به کنترل نوسانات خلقی کمک می‌کنند. این داروها ممکن است برای درمان حالات مانیک و یا پیشگیری از حالات مانیا یا افسردگی مورد استفاده قرار گیرند.
2. آنتی‌دپرسان‌ها: این داروها می‌توانند به کاهش علائم افسردگی کمک کنند. بعضی از آنتی‌دپرسان‌ها ممکن است حالت مانی را تحریک کنند، بنابراین آن‌ها معمولاً با یک تنظیم‌کننده خلق ترکیب می‌شوند.
3. داروهای ضد جنون: این دسته از داروها معمولاً برای درمان اسکیزوفرنی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما برخی از آن‌ها می‌توانند به کاهش علائم مانیک برای افراد با اختلال دو قطبی کمک کنند.
4. درمان روانشناختی: روش‌های مختلف روان درمانی می‌تواند به فرد کمک کند بهتر با اختلال خود کنار بیاید و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشد. این می‌تواند شامل درمان شناختی رفتاری (CBT)، درمان مدیریت خلق، درمان خانواده و یا گروه درمانی باشد.
5. تغییرات در سبک زندگی: رعایت رژیم خواب مناسب، تغذیه سالم، تمرینات بدنی منظم و اجتناب از مواد مخدر و الکل می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.

توجه داشته باشید که هر فرد با اختلال دو قطبی ممکن است به درمان‌های مختلفی نیاز داشته باشد و بهتر است برای تعیین بهترین روش‌های درمان با یک متخصص مشورت کنید.

آیا می‌توان از اختلال دو قطبی نوع یک پیشگیری کرد؟

به دلیل اینکه دقیقاً نمی‌دانیم چه چیزی اختلال دو قطبی را ایجاد می‌کند، روش‌های مستقیم و قطعی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. با این حال، برخی روش‌ها ممکن است کمک کنند در کاهش احتمال بروز علائم یا حملات در افرادی که پیشینه این بیماری را دارند.

1. درمان منظم: افرادی که از اختلال دو قطبی رنج می‌برند باید برای حفظ استقرار خود، داروهای خود را به طور منظم مصرف کنند. حتی در زمان‌هایی که احساس می‌کنند خوب هستند، باید داروهای خود را ادامه دهند.
2. نگهداری از یک روتین روزانه: رعایت یک برنامه روزانه منظم، از جمله خواب به موقع و سالم، می‌تواند به کاهش نوسانات خلق کمک کند.
3. اجتناب از مواد مخدر و الکل: مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند علائم اختلال دو قطبی را تشدید کند و احتمال بروز حملات را افزایش دهد.
4. مراقبت از سلامت روان: روش‌های مثل مدیریت استرس، تمرینات تنفس عمیق، یوگا، مدیتیشن و دیگر تکنیک‌های آرامش‌بخش می‌تواند به کنترل علائم کمک کند.
5. پیگیری برنامه‌های درمانی: روان درمانی، مانند درمان شناختی رفتاری، می‌تواند به فرد کمک کند تا بهتر با علائم و تاثیرات آن بر زندگی خود کنار بیاید.

با وجود این راهکارها، مهم است که افرادی که از اختلال دو قطبی رنج می‌برند با یک متخصص مشورت کنند تا بتوانند بهترین روش‌های مدیریت و درمان بیماری خود را پیدا کنند.

سخن پایانی

اختلال دو قطبی یک بیماری روانی است که می‌تواند بر زندگی فرد تاثیر قابل توجهی داشته باشد، اما باید به یاد داشت که قابل مدیریت است. با استفاده از ترکیبی از داروها و درمان‌های روانشناختی، افراد می‌توانند علائم خود را کنترل کنند و زندگی کامل و به سلامتی داشته باشند. همچنین بسیار مهم است که از طریق آموزش و آگاهی بیشتر، به کاهش تبعیض و سوء قضاوت نسبت به افرادی که از اختلالات روانی مانند اختلال دو قطبی رنج می‌برند، کمک کنیم. افرادی که با این بیماری مبارزه می‌کنند نیاز به حمایت، درک و رحم دارند – نه ترس و سوء قضاوت. اگر شما یا کسی که می‌شناسید با علائمی روبرو است که به اختلال دو قطبی می‌انجامد، خواهشمندم با یک متخصص مشورت کنید. کمک در دسترس است و شما تنها نیستید.