ترمیم دندان (Dental Restoration) به فرآیند تعمیر یا ترمیم دندانهای آسیب دیده یا متضرر اطلاق میشود. این فرآیند با هدف بازگرداندن سلامت و عملکرد طبیعی دندانها انجام میشود. دلایل مختلفی ممکن است باعث نیاز به ترمیم دندان شوند، از جمله تخریب ناشی از تسویهی انگشتی (کاری)، پوسیدگی، شکستگی، سایر آسیبها و تغییرات جمجمهای. در این مقاله با سهدا همراه باشید.
ترمیم دندان چگونه انجام میشود؟
ترمیم دندان یک روند پیچیده و فنی است که توسط دندانپزشکان انجام میشود. این روند ممکن است تا چندین مرحله داشته باشد و به ترتیب زیر انجام میشود:
تشخیص و بررسی
در ابتدا، دندانپزشک شما را برای ارزیابی دندانهای آسیب دیده یا نیاز به ترمیم مورد بررسی قرار میدهد. او از ابزارهای مخصوصی مانند آینه دندانپزشکی و پرتودانسیتوم (در صورت لزوم) برای بررسی دقیق و تشخیص مشکلات استفاده میکند.
تصویربرداری
در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است نیاز به تصویربرداری داشته باشد تا اطلاعات بیشتری از وضعیت دندانها به دست آورد. این تصاویر معمولاً با استفاده از پرتودانسیتوم (پرتو ایکس) یا دیگر تکنیکهای تصویربرداری دندانی تهیه میشوند.
تخریب بافت آلوده
در مرحله بعد، دندانپزشک بافت آلوده یا متضرر دندان را حذف میکند. این کار ممکن است شامل برش پوسیدگی، حذف ترسیمهای بزرگتر یا تخریبهای دیگر باشد. این مرحله تا زمانی ادامه مییابد که همه بافت آلوده حذف شده و فضای ترمیمی آماده شود.
تهیه فضای ترمیمی
بعد از حذف بافت آلوده، دندانپزشک فضایی تهیه میکند که باید با ماده ترمیمی پر شود. این فضاها ممکن است با استفاده از ماده تعمیری مخصوص (مانند رزینهای کامپوزیت) پر شوند و سپس شکل داده شوند تا به شکل دندان طبیعی بیافتند.
اعمال ترمیم
ماده ترمیمی (مثلاً رزین کامپوزیت) به دقت در فضای تهیه شده اعمال میشود. دندانپزشک ماده را شکل داده و سفت میکند تا به شکل دندان طبیعی برسد. این فرآیند ممکن است تا زمانی ادامه یابد که ترمیم کامل شود.
ترتیب نهایی
پس از اعمال ترمیم، دندان ترتیب نهایی میخورد. این شامل اندازهگیری، شکل دادن و ترتیبدهی به ماده ترمیمی برای تطابق بهتر با دندانهای دیگر میشود.
تست بایت
در انتها، ترمیم دندان توسط دندانپزشک برای اطمینان از تطابق و عملکرد صحیح با دهان تست میشود. در صورت لزوم، تغییرات انجام میشود.
دندانپزشک شما از مواد ترمیمی مختلف استفاده میکند، اعمال ترمیم دندان را با دقت انجام میدهد و تلاش میکند تا ترمیم به شکلی طبیعی و زیبا انجام شود. انتخاب ماده ترمیمی و فنون مورد استفاده بستگی به میزان آسیب و نیازهای دندان شما دارد.
مزایای ترمیم دندان چیست؟
ترمیم دندان یک روش مهم در دندانپزشکی است که به تعمیر دندانهای آسیب دیده یا متضرر کمک میکند. این فرآیند دارای مزایای متعددی برای بیماران دارد، از جمله:
- ترمیم دندان به جای خرابیها و پوسیدگیها که ممکن است به از دست دادن دندان منتهی شوند، دندانها را نگه میدارد. این به بیماران کمک میکند تا دندانهای خود را برای مدت طولانیتری حفظ کنند.
- ترمیم دندان باعث بهبود عملکرد دندانها میشود. دندانهای ترمیم شده معمولاً به طور مشخصتر جهتگیری دارند و از نظر عملکردی بهبود مییابند.
- ترمیم دندانها میتواند بهبود ظاهر دندانها و لبخند بیماران را فراهم کند. ماده ترمیمی معمولاً به شکل دندان طبیعی ساخته میشود و به رنگ دندانها تطابق داده میشود.
- ترمیم دندان به بیماران کمک میکند تا علائم درد و تزحیمی که اغلب با دندانهای آسیب دیده همراه هستند، کاهش یابد. بنابراین، این روش بهبود کیفیت زندگی بیماران را تا حد زیادی افزایش میدهد.
- اگر دندانهای آسیب دیده ترمیم نشوند، ممکن است آسیبها و پوسیدگیها به اسنایی بزرگتر گسترش یابند. ترمیم دندان به جلوگیری از این افزایش آسیب کمک میکند.
- در برخی موارد، ترمیم دندان ممکن است به ترتیب صحیح دندانها کمک کند. بهعنوان مثال، اگر یک دندان شکسته باشد و به شکل مناسب ترمیم شود، ممکن است به ترتیب دندانهای مجاور کمک کند.
- ترمیم دندان معمولاً گزینهای مقرون به صرفه تر نسبت به روشهای دیگر مانند عوض کردن دندانها است. این به بیماران انتخابهای مختلفی را برای تعمیر دندانهای خود ارائه میدهد.
بنابراین، ترمیم دندان یک روش مهم در دندانپزشکی است که به حفظ دندانها، بهبود عملکرد و ظاهر دندانها، و افزایش راحتی بیماران کمک میکند. اگر دارید مشکلاتی در دندانهای خود تجربه میکنید، به دندانپزشک خود مشوره بگیرید تا بهترین گزینه برای ترمیم دندانهای شما را مشخص کند.
انواع ترمیم دندان چیست؟
ترمیم دندانها با استفاده از مواد مختلف و فنون متعدد انجام میشود. نوع ترمیمی که از آن استفاده میشود، به ویژگیهای دندان متضرر، موقعیت آسیب، و نیازهای بیمار بستگی دارد. در زیر، تعدادی از اصلیترین انواع ترمیم دندان را معرفی میکنم:
رزینهای کامپوزیت
- این نوع ترمیم برای ترمیم پوسیدگیها و شکستگیهای کوچک دندانها استفاده میشود.
- رزین کامپوزیت مادهای است که به شکل مایع در دندان قرار میگیرد و سپس با استفاده از یک لامپ UV نور سخت میشود.
- این ماده به رنگ دندان تطابق دارد و به عنوان ترمیمهای زیبایی نیز شناخته میشود.
آمالگام
- این نوع ترمیم از آمالگام (آلیاژ جیوه) تشکیل شده و برای ترمیم پوسیدگیهای عمیق دندانها به کار میرود.
- ترمیمهای آمالگام معمولاً مشکی یا نقرهای هستند و به عنوان ترمیمهای مقرون به صرفه شناخته میشوند. اگرچه از نظر ظاهری دیده نمیشوند، اما ممکن است در دندانهای قدامی یا قابل دید قرار گیرند.
آنله
- ترمیمهای آنله برای ترمیم پوسیدگیها یا شکستگیهای متوسط به کار میروند. این ترمیمها از مواد مانند پروسلن یا طلا تهیه میشوند.
- ترمیم آنله بزرگتر از ترمیم فیلینگ ساده است و به عنوان جایگزینهایی بهبود یافته برای ترمیم دندانها به شکلی دائمی و با پایداری بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند.
پوسلن
- ترمیمهای پوسلن به ترمیم دندانهای جلویی برای بهبود ظاهر آنها میپردازند. این ترمیمها از پروسلن تهیه میشوند و به سطح جلویی دندان چسبانده میشوند.
- ترمیمهای پوسلن به عنوان گزینهای برای افرادی که به تغییر ظاهر دندانهای خود به صورت دائمی و بدون جراحی علاقه دارند، مورد استفاده قرار میگیرند.
تاج دندان
- تاج دندان یک کاپ بسیار محکم است که بر روی دندان تعبیه میشود. این ترمیم به ترمیم دندانهای شکسته یا آسیب دیده به مقدار زیادی کمک میکند.
- ترمیم تاج دندان از مواد مختلفی مانند پروسلن، متاکریلات، یا آلیاژهای فلزی تهیه میشود و به شکل دندان طبیعی شکل داده میشود.
ترمیمهای روکش کامل دندان
- ترمیمهای روکش دندان برای جایگزینی دندانهای گمشده به کار میروند. این ترمیمها به دندانهای مجاور متصل میشوند.
- ترمیمهای روکش دندان به صورت دائمی نصب میشوند و به ترتیب دندانها کمک میکنند.
ایمپلنت دندان
- ایمپلنت دندان یک روش جراحی است که با استفاده از جعبههای پیچی ایمپلنت در مکان دندان گمشده، دندانهای جدید جایگزین میشوند.
- این روش برای جایگزینی دندانهای گمشده با دندانهای دائمی و ثابت به کار میرود.
بستگی به نیازها و شرایط خاص دندانی، دندانپزشک شما از یکی از این روشهای ترمیم دندان استفاده میکند. هر یک از این انواع ترمیم دندان مزایا و محدودیتهای خود را دارند، و دندانپزشک شما میتواند به شما پیشنهاداتی بر اساس نیازهای شما ارائه دهد.
عوامل باعث بروز آسیبهای دندان کدامند؟
در زیر عوامل مهمی که به ظهور آسیبهای دندانی منجر میشوند را آوردهام:
- پوسیدگی: پوسیدگی ناشی از از دست رفتن مینای دندان به علت اثرات اسیدهای تولید شده توسط باکتریها در دهان است. مصرف بیش از حد قند و نداشتن بهداشت دهانی مناسب از عوامل اصلی پوسیدگی میباشد.
- شکستگی دندان: شکستگیها ممکن است از ضربه، تصادف، گازخنکهای طبیعی یا غیرطبیعی (برای مثال، برای شکستن بستهها)، یا ضغطهای غیرمعمول به دندان ناشی شوند.
- آسیب به ریشه دندان: آسیب به ریشه دندان معمولاً ناشی از ضربهها، آسیبهای زیستی، یا عوامل مرتبط با عملکردی نظیر رگرسیون لثه یا ترسیمهای بزرگتر است.
- ترسیمهای بزرگتر: ترسیمهای بزرگتر ناشی از مسائل مرتبط با مسواک زدن اشتباهی و نادرست (مثلاً به صورت عمودی به جای افقی) و استفاده از مسواکها و خمیرهای دندانی خشن و نامناسب میباشد.
- ارتجاع: ارتجاع دندانها ناشی از تماس مکرر با اسیدهای مختلف میتواند باشد. این اسیدها معمولاً از مصرف مواد غذایی و نوشیدنیها با اسیدیته بالا ناشی میشوند.
- تسویهی انگشتی: تسویهی انگشتی ناشی از فشارهای ناخودآگاه و بیوقفه بر دندانها و تخریب مینای دندان است.
- عدم بهداشت دهانی مناسب: نداشتن بهداشت دهانی مناسب، از جمله مسواک زدن و استفاده از نخ دندانی، ممکن است به تراکم باکتریها در دهان و بهرهگیری آنها از قند در تولید اسیدها منجر شود.
- مصرف مضر: مصرف مواد مضر مانند تنباکو و مواد مخدر میتواند به تاریخچه آسیبهای دندانی بیماران اضافه شود.
- استفاده نادرست از دندانها: استفاده از دندانها به عنوان ابزار برای باز کردن بستهها یا مواد دیگر میتواند به شکستگیها منجر شود.
- عوامل ژنتیکی: برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی بیشتر در معرض بروز آسیبهای دندانی هستند.
مراقبتهای بعد از ترمیم دندانها
مراقبتهای بعد از ترمیم دندانها بسیار مهم هستند تا از ماندگاری و موفقیت ترمیم اطمینان حاصل کرد. در ادامه توصیههایی برای مراقبتهای بعد از ترمیم دندان آورده شده است:
مراقبت از ترمیمها
پس از ترمیم دندان، دندانپزشک شما ممکن است از شما توصیههای خاصی برای مراقبت از ترمیمها بدهد. این توصیهها را به دقت رعایت کنید. اگر ترمیم به مدت معینی نیاز به حفظ ویژگیهای خود دارد، این مدت را رعایت کنید.
جلوگیری از خوردن و نوشیدن
پس از ترمیم دندان، معمولاً به شما توصیه میشود تا حداقل چند ساعت از خوردن و نوشیدن (مخصوصاً داغ و سرد) خودداری کنید. این اقدام به تماس ماده ترمیمی با مایعات و دمای زیاد جلوگیری میکند.
مصرف مواد چسنده محدود شو
برای ترمیمهای جلویی و ترمیمهای پوسلن، مصرف مواد چسنده مانند آدامس یا چیپس به مدت معین ممکن است محدود شود.
بهداشت دهانی منظم
ادامه بهداشت دهانی منظم با مسواکزدن دو بار در روز و استفاده از نخ دندانی برای تمیزی دندانها حیاتی است. از مسواک با سر نرم استفاده کنید تا به ترمیمها آسیب نرسد.
اجتناب از ترتیبدهی
از ترتیبدهی دندانها در اولین چند ساعت پس از ترمیم خودداری کنید، تا ماده ترمیمی به خوبی سفت شود.
اطعام مراقبتی از خوراکیهای گرم
اگر ترمیم دندان حرارتی را احتیاج دارد (به عنوان مثال، بعد از درمان روکش دندان)، به مدت معینی از مصرف خوراکیهای گرم خودداری کنید.
توجه به علائم نامطلوب
در صورتی که به درد یا علائم نامطلوبی مثل تورم، خونریزی یا درد شدید برخورد کنید، به دندانپزشک خود اعلام کنید.
مراقبت از ایمپلنتها (در صورت لزوم)
اگر ایمپلنت دندان داشته باشید، دندانپزشک شما به شما توصیههای خاصی برای مراقبت از آنها ارائه میدهد. این توصیهها را به دقت رعایت کنید.