توسط : سرطان روده (یا سرطان روده بزرگ) به نوعی از سرطان اشاره دارد که در روده بزرگ اتفاق می‌افتد. روده بزرگ بخش انتهایی دستگاه گوارش است و مسئول جذب مواد مغذی از مواد غذایی و اخراج مواد پسماندی از بدن می‌باشد. سرطان روده یکی از انواع شائع سرطان است و می‌تواند در هر نقطه‌ای از روده بزرگ، از ابتدا تا مقعد، ایجاد شود. مهمترین مسئله این است که سرطان روده اگر در مراحل زودرس تشخیص داده شود، شانس بهبود بیشتری دارد. بنابراین، اهمیت داشتن برنامه‌های آزمایش منظم به منظور ارزیابی سلامتی روده و پیگیری مشکلات گوارشی ناعادی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله با سهدا همراه باشید تا از تمامی علائم سرطان روده مطلع باشید.
علائم و نشانه‌های سرطان روده
علائم و نشانه‌های سرطان روده می‌توانند متنوع باشند و بستگی به مرحله و مکان انتشار سرطان داشته باشند. این علایم ممکن است به طور تصادفی ظاهر شوند یا به تدریج تشدید پیدا کنند. اگر تجربه کنید یا مشکوک به وجود این نشانه‌ها باشید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید. علایم و نشانه‌های سرطان روده ممکن است عبارت باشند از:
تغییرات در رفتار روده
- تغییر در عادت‌های روده‌ای، مثل اسهال یا یبوست به صورت مداوم.
- تغییر در قوام مدفوع، مثل مدفوع‌های بسیار نرم یا سفت.
- وجود خون در مدفوع یا خونریزی.
درد و ناراحتی
- درد یا مشکلات در ناحیه شکم، روده یا مقعد.
- احساس فشار در شکم.
تورم شکم
- افزایش اندازه شکم بدون دلیل مشخص، که ممکن است ناشی از رشد توده‌های سرطانی باشد.
خستگی و ضعف
- افزایش خستگی و ضعف غیرمعمول بدون دلیل آشکار.
از دست دادن وزن
- کاهش وزن ناگهانی و غیرمعمول بدون تغییرات در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی.
اشکال در هضم
- احتمالاً مشکلات در هضم مواد غذایی، تجزیه و جذب مواد مغذی و دفع مواد پسماندی.
افت اشتها
- کاهش اشتها و عدم علاقه به مصرف غذا.
اسهال یا یبوست مزمن
- مشکلات مداوم در عملکرد روده.
توجه داشته باشید که این علایم و نشانه‌ها می‌توانند به علت دیگر عوامل غیرسرطانی نیز ظاهر شوند. اما اگر این نشانه‌ها به صورت مداوم و بدون تغییرات بهبودی دیده می‌شوند یا اگر دارای عوامل خطر برای سرطان روده هستید (مانند سابقه خانوادگی سرطان روده)، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا ارزیابی و تشخیص دقیقی انجام شود. سرطان روده در صورت تشخیص زودرس و درمان مناسب قابل درمان است، بنابراین برنامه‌های آزمایشی منظم برای پیشگیری و تشخیص زودرس مهم هستند.
روش‌های درمانی سرطان روده
درمان سرطان روده بستگی به مرحله سرطان، اندازه توده سرطانی، مکان دقیق تومور، و وضعیت فرد مبتلا دارد. درمان ممکن است شامل یک یا ترکیبی از موارد زیر باشد:
جراحی
- برداشتن توده سرطانی و بخشی از روده بزرگ که محتوای تومور است. این عمل جراحی به عنوان کولورکتال (کولون و رکتوم) جراحی شناخته می‌شود.
- در برخی موارد، اگر توده به اندازه کافی کوچک باشد و محدود به لایه‌های بیرونی روده باشد، می‌توان آن را با روش‌های جراحی مینیمال تنظیم کرد.
شیمی درمانی
- استفاده از داروهای شیمی درمانی به منظور کاهش اندازه تومور، کنترل رشد سرطان و ایجاد شرایط برای جراحی موثر‌تر.
- ممکن است شیمی درمانی به تنهایی یا به ترکیب با سایر روش‌های درمانی مانند پرتو درمانی استفاده شود.
پرتو درمانی
- از اشعه‌های پرتوی با انرژی بالا برای نابودی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
- این روش ممکن است به تنهایی یا به ترکیب با داروهای شیمی درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
درمان هدفمند
- در برخی موارد، داروهای هدفمند به کمک تست‌های ژنتیکی برای رفع تومور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
درمان‌های تسهیل‌کننده
- درمان‌های مکمل و تسهیل‌کننده ممکن است به تعدادی از مشکلات جانبی مرتبط با درمان سرطان، مانند تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی، کمک کنند.
پس از جراحی
- بعد از جراحی برای برداشت توده سرطانی، ممکن است نیاز به ترتیب درمان‌های تکمیلی برای جلوگیری از بازگشت سرطان باشد.
مراقبت‌های تاثیرات جانبی
- مدیریت تاثیرات جانبی مانند تهوع، استفراغ، ضعف، تغذیه مناسب، و مشکلات گوارشی نیز بسیار مهم است.
پیشگیری از سرطان روده
پیشگیری از سرطان روده با اتخاذ رویکردهای سلامتی و تغذیه مناسب میسر است. در ادامه، تعدادی از راهکارهای پیشگیری از سرطان روده آمده است:
مصرف مواد غذایی سالم
- میوه‌ها و سبزیجات حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر هستند که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش دهند.
- مصرف زیاد گوشت قرمز و محصولات گوشتی پردازش شده ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان روده شود.
- انتخاب غذاهای کامل و با تغذیه متنوع باعث حفظ سلامتی روده می‌شود.
تغذیه با فیبر
- مصرف مواد غذایی حاوی فیبر بالا، مانند غلات کامل، حبوبات، میوه‌ها و سبزیجات، به عنوان یک منبع اصلی فیبر برای ترشحات روده مفید است.
کاهش مصرف الکل و دخانیات
- مصرف متعدد الکل و دخانیات مرتبط با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده.
ورزش منظم
- فعالیت بدنی منظم به افزایش عملکرد روده و جلوگیری از انسداد و مشکلات هضمی کمک می‌کند.
نگهداری وزن سالم
حفظ وزن سالم و جلوگیری از چاقی به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده کمک می‌کند.
اسکرینینگ منظم
برخی از افراد با خطر بالایی برای سرطان روده، به ویژه افراد با سابقه خانوادگی سرطان روده، باید در برنامه‌های اسکرینینگ شرکت کنند. این برنامه‌ها شامل کولونوسکوپی و آزمون‌های اسکرینینگ دیگر می‌شوند.
مشاوره ژنتیکی
اگر در خانواده شما سابقه خانوادگی سرطان روده وجود دارد، مشاوره ژنتیکی می‌تواند به تشخیص خطر و مشاوره برای اقدامات مناسب کمک کند.
مدیریت استرس
مدیریت استرس و افزایش کیفیت زندگی ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده کمک کند.
روش‌های تشخیص سرطان روده
تشخیص سرطان روده (سرطان کولورکتال) ممکن است از طریق تعدادی از روش‌های تصویربرداری و آزمون‌های زیر انجام شود:
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی یک روش تصویربرداری مستقیم از داخل روده بزرگ با استفاده از یک تجهیز به نام کولونوسکوپی، که یک لوله باریک با دوربین و نور متصل به آن است.
پزشک متخصص با استفاده از کولونوسکوپی می‌تواند توده‌های سرطانی را مشاهده کرده و از طریق نمونه‌برداری (بیوپسی) نمونه‌های بافتی را جمع آوری کند.
کولونوسکوپی به عنوان یکی از روش‌های اصلی اسکرینینگ برای سرطان روده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آندوسکوپی
آندوسکوپی مشابه کولونوسکوپی است، اما برای بررسی مقعد استفاده می‌شود.
این روش معمولاً برای بررسی تغییرات ناپسند در مقعد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آزمون‌های خون در مدفوع
تست‌های خون در مدفوع ممکن است به عنوان اسکرینینگ ابتدایی برای سرطان روده مورد استفاده قرار گیرند.
این تست‌ها معمولاً به دنبال خون مخفی در مدفوع می‌گردند که ممکن است ناشی از وجود توده‌های سرطانی باشد.
آزمون‌های تصویربرداری
تصویربرداری پزشکی ممکن است شامل رادیوگرافی، اسونوگرافی (سونوگرافی)، توموگرافی کامپیوتری (CT scan) و رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد.
این روش‌ها به کمک تصاویر دقیق از داخل روده و اطراف آن برای تشخیص توده‌های سرطانی و تعیین مرحله سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
آزمون‌های مولکولی
آزمون‌های مولکولی مثل تست DNA مدفوع تست DNA تومور می‌توانند به تشخیص سرطان روده کمک کنند.
این تست‌ها معمولاً به دنبال تغییرات در ژن‌های مرتبط با سرطان روده می‌گردند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
مراجعه به پزشک برای سرطان روده در تعیین زمان اهمیت بسیاری دارد. علائم و نشانه‌های سرطان روده نمی‌توانند به طور مطلق نشان‌دهنده وجود سرطان باشند، اما اگر تجربه کنید یا مشکوک به وجود این علائم باشید، بهتر است به زودی به پزشک مراجعه کنید. زمان مناسب برای مراجعه به پزشک ممکن است در موارد زیر باشد:
- اگر تغییرات مثل اسهال یا یبوست به صورت مداوم رخ دهد.
- اگر تغییرات در قوام مدفوع، مثل مدفوع‌های بسیار نرم یا سفت، به طور مداوم وجود داشته باشد.
- اگر خون در مدفوع یا خونریزی رکتال مشاهده شود.
- اگر درد یا مشکلات مرتبط با ناحیه شکم، روده یا مقعد به طور مداوم و بدون تغییرات بهبودی دیده شود.
- اگر احساس فشار یا پری‌شدن در شکم رخ دهد.
- اگر شکم به طور ناگهانی انتفاخته و اندازه آن بزرگ شود.
- اگر خستگی و ضعف ناشی از علت معلوم نباشد و به طور مداوم ادامه داشته باشد.
- اگر وزن بدن به طور ناگهانی و بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی کاهش پیدا کند.
