توسط : سرطان پوست یک نوع سرطان است که در لایه‌های پوست ایجاد می‌شود. پوست انسان از سه لایه اصلی تشکیل شده است: لایه بیرونی کراتین (epidermis)، لایه میانی (dermis) و لایه زیرین (subcutaneous tissue). سرطان پوست اغلب در لایه کراتین پوست (epidermis) شروع می‌شود و بیشتر از اینکه در لایه‌های داخلی پوست تشکیل شود، در لایه کراتین پوست یا در اطراف مرز بین اپیدرمیس و درمیس (junctional zone) رشد می‌کند.
مهمترین روش برای پیشگیری از این نوع سرطان، محافظت از پوست در برابر تابش‌های مضر نور آفتاب است. این شامل استفاده از کرم‌های ضدآفتاب و پوشش‌دهی مناسب در مواجهه با نور آفتاب می‌شود. همچنین، در صورت مشاهده نشانه‌هایی نظیر تغییرات در لکه‌ها، قرمزی‌ها یا قرمزی‌ها که بر روی پوست ظاهر می‌شود، مهم است به پزشک مراجعه کرده و ارزیابی تخصصی انجام دهید. با مجله سلامت سهدا همراه باشید تا اطلاعات خوبی در رابطه با انواع سرطان پوست و علائم آن به دست آورید.
انواع سرطان پوست
سرطان پوستی از دو نوع اصلی شناخته می‌شود: سرطان پوست غددی (Basal Cell Carcinoma) و سرطان پوست سلول اسکوآموز (Squamous Cell Carcinoma). همچنین، سرطان پوست ملانوما (Melanoma) نیز یک نوع دیگر سرطان پوستی است که در لایه‌های پوستی که ملانوسیت‌ها و پیگمانت‌ها را تولید می‌کنند، شروع می‌شود. این سه نوع اصلی سرطان پوست به شکل زیر توضیح داده می‌شوند:
سرطان غددی
- این نوع سرطان پوست بیشترین شیوع را در میان تمام انواع سرطان‌های پوست دارد.
- سرطان پوست غددی معمولاً در لایه کراتین پوست (epidermis) شروع می‌شود.
- اکثراً در مناطقی که به نور آفتاب مستقیم معرض هستند، مثل صورت، گردن و دستها ظاهر می‌شود.
- این نوع سرطان پوست عمدتاً به سایر نقاط بدن منتقل نمی‌شود و رشد آهسته دارد.
سرطان سلول اسکوآموز
- سرطان پوست سلول اسکوآموز نیز در لایه کراتین پوست (epidermis) شروع می‌شود.
- این نوع سرطان پوست ممکن است به سرعت رشد کند و به سایر نقاط بدن منتقل شود.
- معمولاً در مناطقی که به نور آفتاب مستقیم معرض هستند ظاهر می‌شود.
سرطان ملانوما
- سرطان پوست ملانوما در لایه‌های پوستی که ملانوسیت‌ها (سلول‌های تولید کننده پیگمانت) را شامل می‌شوند، شروع می‌شود.
- این نوع سرطان پوست نسبت به دو نوع قبلی، به طور عمومی خطرناک‌تر است و به سرعت رشد کرده و به نقاط دورتر از نقطه ابتدایی منتقل شود.
- ملانوما معمولاً در قسمت‌های بدنی که تعداد زیادی ملانوسیت داریم مثل پشت، پاها، و گردن ظاهر می‌شود.
هر یک از این انواع سرطان پوست به شیوه‌های مختلف تشخیص داده می‌شوند و روش‌های مختلفی برای درمان آن‌ها وجود دارد. در موارد مشکوک به سرطان پوست، تشخیص و درمان زودرس می‌تواند بسیار مهم باشد.
علائم سرطان پوست
علائم این نوع سرطان ممکن است متنوع باشند و بستگی به نوع سرطان و مرحله توسعه آن داشته باشند. اما برخی از علائم عمومی سرطان پوست عبارتند از:
تغییرات در شکل و رنگ زگیل‌ها (لکه‌ها)، شواهد یا موی پوست
- زگیل‌های جدید که روی پوست ظاهر می‌شوند.
- تغییر اندازه، شکل، یا رنگ زگیل‌های قبلی.
- زگیل‌هایی که خوشه‌های متمایل به رنگ تیره دارند.
زخم‌های باز (تروما)
- زخم‌هایی که نمایی باز و غیر عادی دارند و به طور معمول به مدت سه هفته یا بیشتر باز می‌مانند.
- این زخم‌ها ممکن است خونریزی، خراشنده یا قرمز باشند.
قرمزی‌ها و التهابات
- مناطقی از پوست که قرمز و التهابی می‌شوند و معمولاً در اطراف زخم‌ها ظاهر می‌شوند.
- این نوع التهابات ممکن است دردناک باشند.
تورم
- تورم در یک منطقه معین از پوست.
خشکی‌ها
- خشکی مداوم و تغییرات در بافت پوست که باعث ترک‌های پوستی می‌شوند.
تغییرات در ناخن‌ها
- تغییرات در ناخن‌ها، مانند ضخامت، شکل‌های عجیب و غریب، لک‌ها، خطوط عریض، یا تغییرات در رنگ ناخن‌ها.
تغییرات در موی سفید
- موی سفید که به نحوی تغییر کرده و به قسمت‌های اطراف آن تازه گسترش یافته است.
لطفاً توجه داشته باشید که این علائم ممکن است برای مشکلات پوستی دیگر نیز صدق کنند. با این حال، اگر هر یک از این علائم را در پوست خود تشخیص دادید، بهتر است به یک پزشک متخصص پوست (درماتولوژیست) مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و در صورت لزوم درمان را انجام دهد. تشخیص زودرس و درمان می‌تواند از تعداد زیادی از مشکلات جدی جلوگیری کند.
روش‌های درمانی سرطان پوست
روش‌های درمانی سرطان پوست بستگی به نوع سرطان، مرحله توسعه آن و مکان آن در بدن دارد. تنها پزشک متخصص پوست (درماتولوژیست) یا تیم درمانی متخصص می‌تواند تصمیم بگیرد کدام روش درمانی مناسب ترین است. برخی از روش‌های درمانی سرطان پوست به شرح زیر است:
جراحی
- برش سرطانی: در این روش، سرطان از پوست برش می‌شود. این روش برای سرطان‌های پوستی غددی و سلول اسکوآموز معمولاً موثر است.
- تراشه‌گذاری: در این روش بخش‌هایی از پوست با سرطان برش می‌شوند تا سرطان کاملاً از بین برود.
لیزر تراپی
- لیزرها با انرژی بالا جهت از بین بردن سرطان استفاده می‌شوند. این روش معمولاً برای سرطان‌های پوستی کوچک و سطحی مناسب است.
تراشه‌گذاری میکروسکوپی جراحی محور
- این روش با استفاده از میکروسکوپ جهت دقت بیشتر در برش سرطانی استفاده می‌شود، به خصوص در موارد سرطان‌های پوستی با مرحله‌های پیشرفته.
کریوتراپی
- در این روش، سرطان با استفاده از تجمد بازوی آرگون یا نیتروژن مایع از بین می‌برد. این روش معمولاً برای سرطان پوستی غددی کوچک و سطحی مناسب است.
ترکیبات شیمیایی
- مواد شیمیایی مخصوص می‌توانند برای درمان سرطان‌های پوستی کوچک و سطحی مورد استفاده قرار گیرند.
تراپی هدفمند
- در برخی موارد، داروهایی که به صورت هدفمند بر روی سلول‌های سرطانی اثر می‌گذارند، برای درمان سرطان پوست ملانوما استفاده می‌شود.
تابش درمانی
تابش به مناطق مشخص سرطانی می‌رساند و می‌تواند به عنوان روش تکمیلی یا در ترکیب با دیگر روش‌های درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
در برخی موارد، برای سرطان پوستی با مرحله پیشرفته یا اگر سرطان به نقاط دورتر از جسم منتقل شده باشد، درمان‌های سیستمی نیز از جمله کیمیاگراپی یا درمان‌های هدفمند ممکن است لازم باشند. تصمیم‌گیری در مورد نوع درمان به توصیه پزشک معتمد و تیم درمانی وابسته به وضعیت خاص هر بیمار بستگی دارد.
جلوگیری از سرطان پوست
این نکات را می‌توان به عنوان راهکارهای جلوگیری از سرطان پوست مدنظر قرار داد:
- استفاده از کرم ضدآفتاب: همیشه از کرم ضدآفتاب با SPF مناسب استفاده کنید و آن را به صورت مرتب و در هر فصل استفاده کنید. حتی در روزهای ابری یا زمستان، نور مضر آفتاب می‌تواند پوست را تحت تأثیر قرار دهد.
- محافظت از پوست: در فصل‌های گرم‌تر و در ساعات طلوع تا غروب آفتاب، از پوشاک مناسبی که بدن را مخفی کنند و کلاه گیاهی یا کلاه با پرتودگیری استفاده کنید.
- اجتناب از سولاریوم و تابش‌های فرابنفش مصنوعی: استفاده از سولاریوم (آبسردکن خورشیدی) و تابش‌های فرابنفش مصنوعی باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست می‌شود.
- مراقبت از ناخن‌ها و موها: در مواردی که موها و ناخن‌ها افزایش حس می‌کنند، از موزها، کلاه‌ها و پوشاک مناسب برای حفاظت از پوست سر و صورت استفاده کنید.
- مراقبت از پوست در برابر آفتاب: بلافاصله بعد از شنا در آب دریا یا استفاده از حمام خورشیدی، پوست را با آب شستشو دهید و پس از آن از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
- معاینات پوستی منظم: مراجعات دوره‌ای به پزشک متخصص پوست برای معاینه پوست و بررسی تغییرات مشکوک بر روی پوست می‌تواند به شناسایی سرطان پوست در مراحل ابتدایی کمک کند.
- توجه به تغذیه و سلامت عمومی: تغذیه سالم و حفظ سلامتی اجزای مهم در جلوگیری از سرطان پوستی هستند. مصرف مواد آنتی‌اکسیدانی مثل آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین D می‌تواند به حفاظت از پوست کمک کند.
- کاهش تماس با مواد شیمیایی مضر: در محیط‌های شغلی یا خانگی، تماس با مواد شیمیایی خطرناک را کم کنید و از وسایل محافظ مانند دستکش استفاده کنید.
- آگاهی از تغییرات پوستی: هر تغییر نامعمول در زگیله‌ها، زخم‌ها یا علائم دیگر بر روی پوست را در نظر بگیرید و به پزشک معتمد خود اطلاع دهید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- اگر تغییرات مشاهده می‌کنید که از جمله تغییر در اندازه، شکل، رنگ، خارجی شدن یا خارج شدن مایعات از زگیل‌های پوستی شما هستند، باید به پزشک مراجعه کنید.
- زخم‌های بازی که بیش از سه هفته باز بمانند و به طور عادی نپزند یا خونریزی کنند، نیاز به ارزیابی پزشکی دارند.
- اگر بخشی از پوست شما قرمز شده یا التهاب دارد و به طور مداوم درد یا حکه دارد، این ممکن است نشانه یک مشکل پوستی جدی باشد.
- اگر لک‌های جدید روی پوست شما ظاهر می‌شوند و تغییرات در آن‌ها اتفاق می‌افتد، به خصوص اگر آن‌ها سریعاً رشد می‌کنند، مراجعه به پزشک ضروری است.
- تغییرات ناخن‌ها و موها، مانند ضخامت، تغییرات در شکل و رنگ ناخن‌ها، ممکن است نشانه مشکلات پوستی باشند و نیاز به ارزیابی پزشکی داشته باشند.
- اگر در خانواده تاریخچه از این نوع سرطان دارید، باید از پزشک خود بپرسید که چقدر مداوم می‌بایستی به معاینه پوستی اختصاص دهید.
- اگر به طور مداوم به تابش‌های نور آفتاب یا تابش‌های فرابنفش معرض هستید، به خصوص اگر پوست شما قرار است با تعرض طولانی مدت به نور آفتاب در آفتابگردان یا در مناطق با دسترسی به نور آفتاب قرار بگیرد، باید به منظور معاینه پوستی به پزشک مراجعه کنید.
