سرطان سینه یا سرطان پستان یک نوع سرطان است که در بافتهای سینه ایجاد میشود. سینهها از بافتهای چربی، غدد و بافتهای متصل به استخوانها تشکیل شدهاند و در عملکرد تولید و تخلیه شیر مادری نقش دارند. عوامل مختلفی میتوانند به افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه منجر شوند، از جمله عوامل ژنتیک، سن، تاریخچه خانوادگی سرطان سینه، عوامل محیطی مانند مصرف الکل، تغذیه ناسالم، و تعدادی دیگر. از جمله علائم شایع سرطان پستان میتوان به تغییرات در اندازه و شکل سینه، درد یا تنش در سینه اشاره کرد. با سهدا در این مقاله همراه باشید. همچنین شما با مراجعه به مجله سلامت سهدا میتوانید در رابطه با انواع سرطانها اطلاعات خوبی کسب کنید.
علائم سرطان سینه
سرطان سینه میتواند به صورتی بیعلامت آغاز شود یا با علائم مختلف همراه باشد. در برخی از موارد، این علائم میتوانند ناچیز یا نادر باشند، اما از اهمیت بسیاری برخوردارند. علائم و نشانههای معمولی سرطان سینه شامل موارد زیر میشوند:
- تغییر در شکل و اندازه سینه: تورم، تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر سینه ممکن است اولین نشانه این سرطان باشد. این تغییرات ممکن است در یکی از دو سینه یا هر دو طرف اتفاق بیفتد.
- تغییر در پوست: تغییر در نوع پوست سینه، مانند تیرگی، انقباض، ترشحات، خشکی، التهاب، یا قرمزی، ممکن است نشانههای سرطان باشند.
- درد یا تنش: درد در منطقه سینه یا تنش در بافتهای اطراف نیز ممکن است نشانهای از مشکلاتی مثل سرطان باشد.
- ترشحات از پستان: ترشحات خونی یا شفاف از پستان ممکن است نشانههای سرطان پستان باشند. توجه داشته باشید که بسیاری از ترشحات پستان غیرضروری نیز هستند و به تنهایی نشانه سرطان نیستند.
- تغییرات در پستان: درمورد افراد زن، تغییرات در پستان، مانند تغییر در شکل و سفتی دور پستان، نیز از مواردی هستند که باید توجه داشته باشید.
انواع سرطان سینه
سرطان سینه از نظر نوع سلولی و مشخصات مختلفی میتواند ظاهر شود. این انواع مختلف سرطان پستان شامل:
- سرطان دکتال: این نوع سرطان بیشترین نوع سرطان سینه را تشکیل میدهد. در این نوع، سلولهای سرطانی در لولهها یا مجاری که شیر را از غدد به مملکت تولید میکنند (لولههای دکتال) شکل میگیرند.
- سرطان لوبولی: در این سرطان ، سلولهای سرطانی در لوبولها یا غدد سینه که شیر را تولید میکنند (لوبولها) شکل میگیرند.
- سرطان ترکیبی: در بعضی موارد، سرطان میتواند در هم آمیخته باشد و شامل همزمان سلولهای دکتال و لوبولی باشد.
- سرطان التهابی: این نوع نادر از سرطان پستان به صورت التهابی و پیچیده در سینه ظاهر میشود. علائم شامل تورم، درد، قرمزی، و تغییر در دمای سینه میشوند.
- سرطان سینه دور پستان: این نوع سرطان سینه در اطراف مملکت و بافتهای دور پستان ظاهر میشود. ممکن است تشخیص آن به دلیل وابستگی به بافتهای دور پستان سخت باشد.
- سرطان سینه هرمونی مثبت: برخی سرطانهای سینه حساس به هورمونها هستند و این سرطانها ممکن است به عوامل هورمونی درمانی پاسخ دهند. در این موارد، درمانهای هورمونی معمولاً مورد استفاده قرار میگیرند.
- سرطان سینه هرمونی منفی: این نوع سرطان سینه به هورمونها حساس نیست و درمانهای هورمونی ممکن است موثر نباشند. این نوع سرطان ممکن است به درمانهای دیگر نظیر شیمی درمانی و تراپی هدفمند نیاز داشته باشد.
هر یک از این انواع سرطان پستان ممکن است در مراحل مختلف تشخیص داده شود و نیاز به روشهای درمان مختلفی داشته باشند. تشخیص دقیق و درمان سرطان سینه بستگی به نوع و مشخصات سرطان، مرحله یا مراحل آن، و وضعیت هر بیمار دارد. از این رو، تشخیص و درمان سرطان پستان توسط تیم پزشکی متخصص و با ملاحظه دقیق تاریخچه بیماری و تستهای لازم انجام میشود.
علت ایجاد سرطان سینه
دلایل ایجاد سرطان سینه به عوامل مختلفی برمیگردند، و اغلب به ترکیب چندین عامل مشترک بستگی دارند. برخی از عوامل مهمی که به ایجاد سرطان پستان مرتبط هستند عبارتند از:
- عوامل ژنتیک و تاریخچه خانوادگی: وجود تاریخچه خانوادگی از ابتلا به سرطان سینه و وجود تغییرات در ژنهای BRCA1 و BRCA2 میتواند ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
- سن: با پیشروی سن، خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش مییابد. بیشترین موارد سرطان سینه در زنان بالای 50 سال اتفاق میافتد.
- هورمونها: تغییرات در سطوح هورمونهای زنانه (استروژن و پروژسترون) میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. این تغییرات ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مثل دوره قاعدگی، بارداری، و مصرف هورمونهای جانشین (هورمونهایی که در درمان بعضی مشکلات زنانه مورد استفاده قرار میگیرند) باشد.
- چاقی: افزایش وزن و چاقی ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه شود.
- مصرف الکل: مصرف مقادیر زیادی از الکل نیز با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط شده است.
- تغذیه: تغذیه ناسالم، مصرف مقادیر زیادی از چربیها و کمبود میانوعدههای سالم میتواند به افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه منجر شود.
- تعداد سیکلهای قاعدگی: آغاز قاعدگی در سن زودرس و پایان آن در سن دیرتر، تعداد سیکلهای قاعدگی را افزایش میدهد و میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
- تشعشع: تابشهای پرتویی مثل تشعشعهای درمانی یا تصویربرداری پرتوی ممکن است به برخی از افراد خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند.
- مصرف دخانیات: سیگار و ترکیبهای دخانی ممکن است به افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان منجر شوند.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مثل تعریض به مواد شیمیایی مخاطرهآفرین (از جمله بنزن و فنول) نیز میتوانند در ایجاد سرطان پستان نقش داشته باشند.
روشهای تشخیص سرطان سینه
تشخیص سرطان پستان از طریق ترکیبی از ابزار و تستهای مختلف انجام میشود. این تستها به منظور تایید و شناسایی سرطان و تعیین مشخصات آن انجام میشوند. روشهای معمول برای تشخیص سرطان سینه عبارتند از:
معاینه فیزیکی
پزشک ابتدا معاینه فیزیکی از سینه و سر و شانهها انجام میدهد تا تغییرات، تورم، تغییرات در اندازه و شکل سینه و ترشحات از پستان را بررسی کند.
ماموگرافی
ماموگرافی یک تصویر متشعشع از بافت سینه است که با استفاده از پرتوهای X-ray ایجاد میشود. این تست برای تشخیص زودرسی سرطان سینه و ارزیابی تغییرات در سینه مورد استفاده قرار میگیرد. ماموگرافی دو نوع دارد: ماموگرافی دیجیتال و ماموگرافی آنالوگ (تلفیقی).
سونوگرافی
سونوگرافی از طریق موجهای صوتی به تصویر سینه میپردازد. این تست برای تکمیل ماموگرافی و بررسی تغییرات متشعشع در سینه و تعیین مشخصات گوچکها مورد استفاده قرار میگیرد.
بیوپسی
برای تایید تشخیص و شناسایی نوع سلولهای سرطانی، بیوپسی انجام میشود. در بیوپسی، نمونههای بافت از سینه برداشته میشوند و سپس در آزمایشگاه تحت میکروسکوپ بررسی میشوند.
سیتولوژی اسمیر
در این روش، سلولهایی که از ترشحات پستان برداشته شدهاند تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرند. این روش معمولاً برای تشخیص تغییرات در سلولهای پستان به کار میرود.
آبسهنگاری
آبسهنگاری یک تصویر متشعشع از بافت سینه با استفاده از یک تزریق ماده مخصوص به بیمار به منظور نمایش بهتر و تشخیص دقیقتر تغییرات در سینه ایجاد میکند.
تستهای مولکولی و ژنتیکی
برخی تستها مثل تستهای BRCA1 و BRCA2 برای تشخیص ژنهای مورد نیاز و مشخصات سرطان سینه به کار میروند. این تستها برای افرادی که تاریخچه خانوادگی مثبت به سرطان سینه دارند یا مشکوک به ژنتیک بودن سرطان شناسایی دارند، مفید است.
با ترکیب این تستها و توسط تیم پزشکی متخصص، میتوان سرطان سینه را تشخیص داد و اطلاعات لازم برای تعیین نوع و مرحله سرطان را جمع آوری کرد. این اطلاعات مهم در تعیین روشهای درمانی مناسب برای هر بیمار و مشخص کردن طرح درمانی ایفای نقش میکنند.
درمان سرطان سینه
روند درمان سرطان پستان به صورت شخصیسازی شده و بستگی به نوع سرطان، مرحله بالینی، و وضعیت هر بیمار دارد. درمان این سرطان ممکن است شامل یک یا ترکیبی از روشهای زیر باشد:
- جراحی
- شیمی درمانی
- شعاعدرمان (رادیوتراپی
- درمان هورمونی
- تراپی هدفمند
- تراپیهای ایمنی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
مراجعه به پزشک برای ارزیابی سرطان پستان باید بر اساس علائم و عوامل خطر شما و دستور العملهای پزشک تعیین شود. با این حال، تا جایی که ممکن است، مهمترین نکته این است که به زودی به پزشک مراجعه کنید اگر تغییراتی در سینه یا علائم مشکوکی تجربه میکنید.
در موارد زیر، به پزشک مراجعه فوری توصیه میشود
- توده در سینه
- تغییرات در شکل و اندازه سینه
- درد یا تنش غیرمعمول
- تغییرات در پوست
- ترشحات از پستان
- تاریخچه خانوادگی