توسط : سلول‌های سرطانی در بدن تقسیم، رشد و گسترش می‌یابند. اگر پزشکان قادر به کنترل گسترش این سلول‌ها نباشند، این موضوع می‌تواند به مرگ منجر شود. عوامل گوناگون، چه از داخل بدن و چه از خارج، می‌توانند باعث بروز سرطان شوند. عوامل داخلی شامل جهش‌های ژنتیکی، تأثیرات هورمونی، و شرایط ایمنی بدن هستند، در حالی که عوامل خارجی شامل مصرف سیگار، رژیم غذایی ناسالم، و بیماری‌های عفونی می‌شوند. اغلب، برای اینکه این عوامل خطرناک به سرطان منجر شوند، چندین سال زمان می‌برد.
ممکن است پرسش بر اینده شما تاثیر بگذارد که کدام نوع سرطان قابل درمان نیست و خطرناک‌تر است. برای درک بهتر، در ادامه سهدا، به بررسی انواع سرطان‌هایی که به شدت خطرناک هستند و ممکن است باعث مرگ شوند، می‌پردازد.
شایع‌ترین علل ایجاد سرطان‌های کشنده
- سن و امید به زندگی: افزایش سن یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد سرطان محسوب می‌شود. در گذشته، آمار امید به زندگی در جمعیت جهانی حدود 30 تا 40 درصد بوده است، اما اکنون این آمار به بیش از 70 درصد افزایش یافته است. افزایش سن باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و کاهش مقاومت آن در برابر سرطان می‌شود.
- سبک زندگی: عواملی همچون کم‌تحرکی، مصرف الکل، سیگار کشیدن، تغذیه نامناسب، و برخی عفونت‌ها از جمله عواملی هستند که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.
- عوامل محیطی: آلودگی هوا و آلودگی آب از میان عوامل محیطی هستند که ممکن است منجر به بروز سرطان شوند. مواد و عوامل سرطان‌زا، التهاب مزمن، هورمون‌ها، سرکوب سیستم ایمنی، عوامل عفونی، چاقی، تشعشع نور خورشید، و مصرف دخانیات نیز از جمله این عوامل می‌باشند.
انواع سرطان‌های کشنده
سرطان پانکراس
در بیماری سرطان پانکراس که اغلب در سنین بالا ظاهر می‌شود، عواملی همچون مصرف سیگار، مصرف الکل، و افزایش وزن به عنوان عوامل خطر بسیار حائز اهمیت هستند. برای این نوع سرطان، هیچ روش غربالگری معمولی توصیه نمی‌شود. علائم سرطان پانکراس معمولاً با شکایاتی از قبیل سوء هاضمه، درد در منطقه شکم، کاهش اشتها، و کاهش وزن آغاز می‌شوند. این اطلاعات نشان‌دهنده اهمیت فهم و آگاهی از علائم و عوامل خطر جهت پیشگیری و تشخیص زودرس این بیماری مهم می‌باشد.
سرطان مجرای صفراوی
این نوع بیماری با علائمی همچون نفخ، کاهش اشتها، افت وزن، درد در قسمت پایین سمت راست شکم، و یرقان ظاهر می‌شود. هنگامی که فرد با این شکایات به پزشک مراجعه کرده و معاینه فیزیکی و آزمایش خون نشان‌دهنده احتمال بیماری باشد، اجرای سونوگرافی یا رزونانس مغناطیسی (MR) برای تشخیص نهایی پیشنهاد می‌شود. این ابزارهای تصویربرداری موثر در تشخیص و تعیین ماهیت سرطان مجاری صفراوی می‌باشند. اطلاعات به دست آمده از این تست‌ها کمک می‌کنند تا پزشک بهترین برنامه درمانی را برای مدیریت این بیماری ارائه دهد.
سرطان معده
خطر ابتلا به سرطان معده در افرادی که مصرف زیاد نمک دارند، افراد با گروه خونی A و دارای سابقه خانوادگی معین، بیشتر است. علائم سرطان معده که شامل پری بالای منطقه شکم، درد در ناحیه معده، ضعف، کاهش اشتها و کاهش وزن می‌شوند، با استفاده از آندوسکوپی تشخیص داده می‌شود. برخی از موارد سرطان معده با استفاده از غربالگری در مراحل اولیه قابل تشخیص و درمان می‌باشند، این امر به معنای اهمیت تشخیص زودرس و پیشگیری از پیشرفت این بیماری است.
سرطان پوست
یک نوع سرطان پوست به نام ملانوما بدخیم به سرعت گسترش می‌یابد. عامل خطر اصلی برای این نوع سرطان، تعریض به نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش می‌باشد. زمانی که یک خال جدید بر روی پوست ظاهر شود و خصوصیاتی همچون افزایش اندازه خال، لبه‌های نامنظم، و تغییرات در رنگ آن مشاهده شود، این خال به عنوان مشکوک به سرطان پوست مطرح می‌شود. اطلاع به پزشک در صورت مشاهده هرگونه تغییرات غیرعادی در پوست اهمیت دارد، زیرا تشخیص زودرس این نوع سرطان می‌تواند درمان و مدیریت بهتری را فراهم کند.
سرطان ریه
سرطان ریه، یکی از پرمرگ و میرترین انواع سرطانات است، اما همزمان یکی از قابل پیشگیری‌ترین نوع‌های سرطان نیز به شمار می‌رود. حدود 90 درصد از موارد سرطان ریه با اجتناب از سیگار قابل پیشگیری هستند. این بیماری با علائمی همچون سرفه‌های طولانی مدت، خلط خونی، درد در قفسه سینه، گرفتگی صدا، تنگی نفس، و کاهش وزن همراه است. افرادی که به علائم سرطان ریه دچار هستند، باید تحت معاینات پزشکی قرار گیرند و سپس با استفاده از اشعه ایکس قفسه سینه یا توموگرافی کامپیوتری مورد ارزیابی قرار گیرند.
تشخیص زودرس سرطان ریه از طریق غربالگری با توموگرافی کامپیوتری با دوز پایین، برای افرادی که هیچ گونه شکایتی ندارند اما در گروه در معرض خطر (بالای 55 سال و سابقه مصرف 30 بسته سیگار در سال) قرار دارند، بسیار حائز اهمیت است.
سرطان مری
سرطان مری با وجود عادات غذایی مشکل‌آفرین، اغلب با مشکلاتی همچون مشکل در فرآیند غذاخوری، بلع دردناک، و کاهش وزن همراه است. مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های گرم، سابقه سیگار کشیدن، و مشکلات رفلاکس نیز به عنوان عواملی مهم معرفی می‌شوند که خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می‌دهند. برای تشخیص سرطان مری، اغلب از روش آندوسکوپی استفاده می‌شود. این فرآیند، ممکن است اطلاعات دقیقی از وضعیت داخلی مری فراهم کرده و به تعیین مرحله و نوع سرطان کمک کند. از این روش جهت تشخیص زودرس و شناسایی نقاط مشکوک در مری به منظور ارائه برنامه درمانی موثر استفاده می‌شود.
سرطان گلیوما
گلیوما یا گلیوبلاستوما یکی از انواع سرطان مغزی است که از بافت گلیال مغز نشأت می‌گیرد. این بافت معمولاً شامل سلول‌هایی است که نورون‌ها را حمایت و تغذیه می‌کنند. گلیوما می‌تواند در هر نقطه‌ای از مغز ایجاد شود، اما بیشترین شیوع آن در لوب پیشانی، لوب تیمپورال و میانی است. گلیوما می‌تواند به صورت خوش‌خیم یا بدخیم باشد. گلیوماهای خوش‌خیم به ندرت به سرطان تبدیل می‌شوند و معمولاً با جراحی و درمان مکمل قابل درمان هستند. اما گلیوماهای بدخیم به صورت سرطانی پیشرفت کرده و بر روی سلول‌های مغز تأثیر می‌گذارند. درمان گلیوما بستگی به جنس، موقعیت و مرحله بیماری دارد. درمان‌های مختلف از جمله جراحی برای برداشتن توده تومور، درمان‌های پرتو درمانی و شیمی درمانی ممکن است با توجه به ویژگی‌های خاص هر بیمار مورد استفاده قرار گیرد.
تومور بیضه
سرطان بیضه با ظهور تورم و درد در بیضه خود، نشانگر مشکلات ممکن در این منطقه است. تشخیص این نوع سرطان معمولاً با استفاده از معاینه فیزیکی و سونوگرافی انجام می‌شود. تومور بیضه به عنوان یک نوع تومور قابل درمان شناخته می‌شود و در صورت درمان به موقع، احتمال موفقیت بالاست. اما در صورت عدم درمان، این نوع سرطان به سرعت می‌تواند گسترش یابد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که به محض مشاهده هر گونه تورم یا درد در بیضه، بفوریت به متخصص اورولوژی مراجعه شود. این اقدام به تشخیص زودرس و به موقع و در نتیجه، بهبود شانس درمان بسیار کمک می‌کند.
سارکوم‌ها
تومورهای بدخیم ناشی از استخوان و بافت نرم به نام سارکوم معروفند. این بیماری با ظهور تومور خود علائم خود را نشان می‌دهد. این تومورها، هر چند که به صورت خاص مشخص نباشند، می‌توانند در هر نقطه‌ای از بدن در سیستم اسکلتی یا عضلانی ایجاد شوند. در این حالت، برای تشخیص و درمان، بیماران نیاز به مراجعه به بخش ارتوپدی دارند. برخی از سندرم‌های خانوادگی به عنوان عوامل خطر شناخته شده برای این بیماری مطرح هستند. برای تشخیص دقیق این نوع تومورها، اغلب از تصویربرداری با استفاده از MRI استفاده می‌شود.
سرطان‌های روده بزرگ
سرطان روده بزرگ یا کولورکتال، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها است که از بافت‌های روده بزرگ یا کولون نشأت می‌گیرد. این نوع سرطان عمدتاً به شکل آرمیدهای بدخیم روی غشاء داخلی روده بزرگ شکل می‌گیرد و ممکن است به سایر قسمت‌های روده بزرگ و سلول‌های اطراف آن گسترش یابد. تشخیص سرطان روده بزرگ شامل استفاده از آزمایش‌های مختلفی نظیر کولونوسکوپی، آندوسکوپی، باریوم آندوسکوپی و آزمایش خون مخفی در مدفوع می‌شود. درمان سرطان روده بزرگ ممکن است شامل جراحی برای برداشتن توده تومور، شیمی درمانی، پرتو درمانی و در برخی موارد ترکیبی از این روش‌ها باشد. انتخاب مناسب ترکیب درمانی بستگی به ویژگی‌های خاص هر بیمار دارد و توسط تیم درمانی تصمیم گیری می‌شود.
چگونه از ابتلا به سرطان جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از ابتلا به سرطان‌های خطرناک، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
سبک زندگی سالم
- تغذیه مناسب: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، میوه‌های درختی، ماهی، و محصولات غذایی با فیبر بالا.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش و فعالیت بدنی به میزان مناسب به صورت روزانه.
- کاهش مصرف مواد مخدر: اجتناب از سیگار و محدود کردن مصرف الکل.
اجتناب از مواد سرطان‌زا
- حفاظت از محیط کار: استفاده از تجهیزات حفاظتی در محیط‌های کاری با عوامل خطرناک.
- اجتناب از مواد شیمیایی: محافظت از خود در مقابل مواد شیمیایی مضر در محیط زندگی.
واکسیناسیون
- دریافت واکسن‌های پیشگیری: برخی از واکسن‌ها مانند واکسن‌های HPV و هپاتیت B می‌توانند از ابتلا به برخی از سرطان‌ها جلوگیری کنند.
پیشگیری از عوامل خارجی
- محافظت از پوست: استفاده از کرم‌های ضدآفتاب و اجتناب از افترا به نور مستقیم آفتاب.
- کنترل عوامل عفونی: مراقبت از بهداشت شخصی و درمان به موقع عفونت‌ها.
به طور کلی، اعتناب به یک سبک زندگی سالم، اطلاعات درست در مورد عوامل خطر و درخواست مشاوره پزشکی منظم می‌تواند به جلوگیری از ابتلا به سرطان کمک کند.
