توسط : قرص‌های خواب دسته‌ای از داروها هستند که به منظور کمک به ایجاد خواب و بهبود کیفیت خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها برای کسانی که مشکل در خواب دارند، به عنوان یک راه حل موقتی و تحت نظر پزشک تجویز می‌شوند. توصیه می‌شود که هرگز به طور خودسرانه از قرص‌های خواب استفاده نکنید و تنها با تجویز پزشک مصرف کنید. همچنین، به دقت به دستورات مصرف و احتیاط‌های مربوط به هر دارو توجه کنید. این داروها ممکن است با عوارض جانبی و تداخلات دارویی مختلف همراه باشند، بنابراین مهم است که پیش از مصرف با یک پزشک مشورت کنید. سهدا در این مقاله برای آگاه سازی شما به 5 نوع قرص خواب عوارض آن اشاره می‌کند.
انواع قرص خواب
بنزودیازپین‌ها
بنزودیازپین‌ها دسته‌ای از داروها هستند که برای کاهش اضطراب، آرامش بخشی، بهبود خواب و در مواردی برای کنترل تشنج‌ها استفاده می‌شوند. این دسته از داروها تأثیری بر روی سیستم گیرنده‌های GABA دارند، که این گیرنده‌ها در مغز به تنظیم فعالیت عصبی و تهدیدن تحریک‌های غیرمنظم کمک می‌کنند.
در زیر می‌توانید تعدادی از نام‌های تجاری بنزودیازپین‌ها را مشاهده کنید:
- دیازپام : از طریق کاهش فعالیت عصبی، اثر ضد اضطراب و خواب‌آور دارد. همچنین به عنوان یک ماده تشنج‌آور نیز استفاده می‌شود.
- آلپرازولام : یک داروی ضد اضطراب با اثر سریع است که ممکن است در افراد با اختلالات اضطرابی یا ترس از پانیک تجویز شود.
- لارازپام : این دارو همچنین به عنوان داروی ضد اضطراب و آرامش بخش مورد استفاده قرار می‌گیرد. تأثیر طولانی‌مدت آن ممکن است کمتر از برخی دیگر از بنزودیازپین‌ها باشد.
- کلونازپام : این دارو در کنترل تشنج‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما همچنین ممکن است برای کنترل اختلالات اضطرابی و افرادی با ترس از پانیک تجویز شود.
- تمازپام : این دارو به عنوان داروی خواب آور در مواردی از اختلالات خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زوپیکلون
زوپیکلون یک داروی خواب آور است که برای کمک به ایجاد و بهبود خواب استفاده می‌شود. این دارو به نام‌های تجاری مختلفی مانند “Lunesta” شناخته می‌شود. زوپیکلون در دسته‌ای از داروها به نام‌های “هیپنوتیک‌های غیر بنزودیازپینی” قرار دارد، که برای کمک به بهبود خواب بدون داشتن اثرات بنزودیازپین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. زوپیکلون عمدتاً به دلیل خواب‌آوری و کمک به افراد در رسیدن به خواب عمیق تجویز می‌شود. در زیر تعدادی از ویژگی‌های مهم زوپیکلون ذکر شده است:
- عملکرد: زوپیکلون به تأثیر بر روی سیستم گیرنده‌های GABA در مغز عمل می‌کند و باعث کاهش فعالیت عصبی مرکزی می‌شود، که در نهایت به کمک به بهبود خواب و کاهش زمان بیداری در شب می‌انجامد.
- زمان اثربخشی: زوپیکلون معمولاً به سرعت اثر خود را نشان می‌دهد و می‌تواند به مدت 7 تا 8 ساعت خوابندگی را فراهم کند.
- تجویز و مصرف: زوپیکلون توسط پزشکان به عنوان یک گزینه درمانی برای اختلالات خواب، به ویژه اختلال خواب اولیه (مشکل در به خواب رفتن)، تجویز می‌شود. مصرف این دارو باید تحت نظر پزشک باشد و دقیقاً به توصیه‌های پزشک پیروی شود.
- عوارض جانبی: مانند دیگر داروها، زوپیکلون نیز ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. برخی از عوارض جانبی ممکن شامل خواب آوری در طول روز، تغییر در طعم دهان، خشکی دهان و افزایش خواب‌آوری در روز باشند.
ملاتونین
ملاتونین یک هورمون طبیعی در بدن است که نقش مهمی در تنظیم الگوی خواب و بیداری دارد. این هورمون به طور طبیعی توسط یک غده در مغز به نام پینهال‌گلند (پنس) ترشح می‌شود. ترشح ملاتونین در شب افزایش می‌یابد و به بدن می‌گوید که زمان خواب است. مصرف مکمل‌های ملاتونین می‌تواند در بهبود خواب به عنوان داروی خواب آور مفید باشد.
در زیر تعدادی از ویژگی‌های مهم ملاتونین آورده شده است:
- عملکرد: ملاتونین به عنوان سیگنالی به بدن می‌فرستد که زمان خواب است. این هورمون به تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن و الگوی خواب و بیداری کمک می‌کند.
- مصرف به عنوان مکمل: ملاتونین به عنوان مکمل در دسترس است و به مردم کمک می‌کند تا الگوی خواب بهتری بسازند. مصرف این مکمل معمولاً در مواردی مثل اختلال خواب اولیه (مشکل در به خواب رفتن)، تغییر زمان‌بندی کار و سفر به مناطق با تفاوت زمانی انجام می‌شود.
- مصرف با دقت: در هر صورت، مصرف مکمل‌های ملاتونین نیز باید با دقت انجام شود و بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. دوز مناسب ملاتونین برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و به عواملی مانند سن، ساعت خواب، و مشکلات خواب مرتبط باشد.
- عوارض جانبی: مصرف ملاتونین در دوز مناسب به طور عمومی معمولاً به عوارض جانبی شدید منجر نمی‌شود. اما عوارض جانبی ممکن است شامل سردرد، خواب آوری در طول روز، تغییر در الگوی خواب و رویای زیاد باشد.
آنتی‌هیستامین‌های H1 خوراکی
آنتی‌هیستامین‌های H1 خوراکی دسته‌ای از داروها هستند که برای مهار علائم و علائم آلرژی‌ها مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش و تورم استفاده می‌شوند. این داروها با کاهش اثر مواد شیمیایی به نام هیستامین که در بدن ترشح می‌شود، به کنترل علائم آلرژی کمک می‌کنند.
در زیر تعدادی از نام‌های تجاری آنتی‌هیستامین‌های H1 خوراکی را می‌توانید مشاهده کنید:
- ستیریزین: این دارو به عنوان ضد آلرژی و آنتی‌هیستامین‌های H1 خوراکی درمان آلرژی‌های مانند رینیت آلرژیک (آبریزش بینی آلرژیک) و سایر علائم آلرژی تجویز می‌شود.
- لوراتادین : این دارو نیز به عنوان یک آنتی‌هیستامینH1 خوراکی مصرف می‌شود و برای کنترل علائم آلرژی‌ها و التهابات مرتبط با آنها استفاده می‌شود.
- فکسوفنادین : این دارو همچنین یک آنتی‌هیستامینH1 است که برای مدیریت علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، خارش و عطسه تجویز می‌شود.
- دیفن هیدرامین : این دارو به عنوان یک آنتی‌هیستامینH1 خوراکی استفاده می‌شود، اما ممکن است همچنین خواص خواب‌آور داشته باشد و به عنوان داروی خواب‌آور هم مورد استفاده قرار گیرد.
داروهای غیررسمی (مانند عرقیات و گیاهان خاص(
داروهای غیررسمی شامل محصولاتی مانند گیاهان دارویی، عرقیات گیاهی، مکمل‌های غذایی و دیگر محصولات طبیعی هستند که به عنوان راهکارهای غیردارویی برای کنترل علائم مختلف، از جمله مشکلات خواب، مصرف می‌شوند. در اینجا تعدادی از گیاهان و محصولات غیررسمی که ممکن است به عنوان داروهای خواب آور مورد استفاده قرار بگیرند، آمده است:
- نعناع هندی (منتها): گیاه نعناع هندی خواص آرامش‌بخشی دارد و ممکن است به عنوان یک داروی طبیعی برای بهبود خواب مصرف شود. معمولاً به صورت چای، عرقیات یا کپسول‌های گیاهی موجود است.
- گیاه لاوندر: عرقیات و روغن‌های گیاه لاوندر به عنوان آرامش‌بخش شناخته شده‌اند و ممکن است در کمک به تسهیل خواب مورد استفاده قرار گیرند.
- پسندیده : گیاه پسندیده نیز به عنوان یک گیاه آرامش‌بخش شناخته می‌شود و ممکن است به عنوان داروی خواب آور در مواردی مورد استفاده قرار گیرد. به صورت عرقیات یا کپسول‌های گیاهی موجود است.
- زعفران: ممکن است تجربیات مرتبط با تسهیل خواب و بهبود خلق و خو در اثر مصرف زعفران را داشته باشید.
عوارض قرص‌های خواب
استفاده از قرص‌های خواب می‌تواند به عوارض و اثرات جانبی مختلف منجر شود. این عوارض ممکن است بسته به نوع دارو، مصرف فردی و واکنش‌های بدن متفاوت باشند. در زیر تعدادی از عوارض رایج قرص‌های خواب آور را ذکر می‌کنم:
- ممکن است با مصرف قرص‌های خواب، خواب شما بی‌قرار و ناعمی شود و احساس خواب عمیق و بهبوددهنده نداشته باشید.
- برخی از داروهای خواب آور می‌توانند ریسک افزایش تشنج‌ها را در افرادی که قبلاً تاریخچه تشنج داشته‌اند، افزایش دهند.
- مصرف طولانی‌مدت و بی‌دلیل قرص‌های خواب ممکن است منجر به توسعه تحمل به دارو و اعتیاد به آن شود.
- بعضی از داروهای خواب می‌توانند باعث ایجاد خوابندگی، کاهش تمرکز و توجه، گیجی و کاهش کارآیی روز بعد شوند.
- قرص‌های خواب ممکن است با دیگر داروها و مکمل‌ها تداخل داشته باشند و اثرات جانبی بیشتری را به دنبال داشته باشند.
- خواب آورها ممکن است باعث کاهش استحکام عضلات و توانایی تعادل شما شوند که به افزایش خطر سقوط و آسیب‌های جسمی منجر می‌شود.
- برخی از افراد ممکن است باعث تشدید اضطراب، تغییرات در خلق و خو، یا حتی افسردگی شوند.
- قطع ناگهانی قرص‌های خواب بعد از مصرف مدت‌زمان طولانی ممکن است منجر به علائم ترک شود، از جمله اختلال خواب، اضطراب و علائم جسمی دیگر.
- قرص‌های خواب ممکن است توانایی رانندگی و انجام وظایف روزمره را تحت تأثیر قرار دهند و به عملکرد شما در روزانه تأثیر بگذارند.
قرص خواب چگونه عمل می‌کند؟
قرص‌های خواب به منظور کمک به ایجاد خواب و بهبود کیفیت خواب مصرف می‌شوند. عملکرد این داروها به تأثیر بر روی سیستم عصبی مرکزی و به ویژه مواد شیمیایی موجود در مغز مرتبط است. در اینجا توضیحی اجمالی در مورد عملکرد قرص‌های خواب آور آمده است:
- تأثیر بر گیرنده‌های گاما-آمینوبوتیریک اسید : گیرنده‌های GABA گیرنده‌هایی در مغز هستند که به مواد شیمیایی به نام اسید گاما-آمینوبوتیریک (GABA) واکنش نشان می‌دهند یک ماده ضد تحریکی است که باعث کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی و افزایش خوابندگی می‌شود. قرص‌های خواب آور ممکن است با افزایش اثر GABA به میزان طبیعی در مغز، اثر خوابندگی ایجاد کنند.
- تأثیر بر سیستم‌های هورمونی: برخی داروهای خواب ممکن است بر روی هورمون‌ها و مواد شیمیایی مغزی تأثیر بگذارند که در تنظیم الگوی خواب و بیداری نقش دارند. به عنوان مثال، ملاتونین یک هورمون طبیعی است که در تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن نقش دارد و مصرف مکمل‌های ملاتونین می‌تواند به بهبود خواب کمک کند.
- تأثیر بر نوروترانسمیترها: نوروترانسمیترها مواد شیمیایی هستند که بین سلول‌های عصبی به عنوان پیام‌های شیمیایی عمل می‌کنند. برخی داروهای خواب می‌توانند بر تعادل نوروترانسمیترها تأثیر بگذارند و باعث تسهیل فرآیند خوابندگی شوند.
در نهایت، هر دسته از داروهای خواب ممکن است به طرق مختلفی عمل کنند و اثرات متنوعی داشته باشند. همچنین، عملکرد دقیق این داروها هنوز به طور کامل مشخص نشده است و ممکن است تحقیقات آینده اطلاعات بیشتری را در این زمینه ارائه دهد.
سخن پایانی
در نتیجه، برای کنترل مشکلات خواب، گزینه‌های متنوعی وجود دارد از جمله داروهای خواب آور، داروهای آنتی‌هیستامینی H1، ملاتونین و داروهای غیررسمی مانند گیاهان دارویی و مکمل‌های طبیعی. هر یک از این گزینه‌ها مزایا و معایب خود را دارند و تصمیم نهایی باید با توجه به وضعیت شما، سابقه پزشکی، ترجیحات شخصی و با مشورت با پزشک گرفته شود. مهمترین نکته این است که هر گونه دارو یا مکمل را فقط با تجویز پزشک مصرف کنید. همچنین، اگر مشکلات خواب برای شما مشکلات مزمن و جدی تشکیل داده باشند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص صحیح گرفته و درمان مناسب را تعیین کنید.
به طور کلی، تغییرات در سبک زندگی، ایجاد روتین‌های منظم قبل از خواب، محدود کردن مصرف مواد تحریک‌کننده قبل از خواب و مراقبت از محیط خواب می‌توانند به بهبود کیفیت خواب کمک کنند.
